Discussie flexibel peilbeheer verbreedt

‘Deze pompput staat naast de sloot. De drains die eraan zitten, waaieren uit in het veld. Hierdoor kunnen we peilgestuurde onderwaterdrainage realiseren. Door gebruik te maken van een pompput hoeven we geen sloten meer af te dammen. Dat gebeurde in de eerste opzet wel.’
Toen werd via het peil van de sloot waar de drains in uitkomen, de onderwaterdrainage gestuurd. Het waterschap maakte zich daar zorgen over, want door sloten af te dammen, werd de ecologische uitwisseling beperkt. Met een pompput gebeurt dat niet. Het leidt ertoe dat de grondwaterstand op het perceel en het slootwaterpeil onafhankelijk van elkaar worden. Dat opent nieuwe perspectieven.
‘Het biedt mogelijkheden voor een ander beheer en dat zorgt weer voor mogelijkheden voor een andere inrichting. Die andere inrichting heeft ook waterberging, voorkomen van bagger en afkalving en verbeteren van water- en ecologische kwaliteit als doel. De pompput maakt het ook mogelijk om water onder druk te infiltreren, waardoor de grondwaterstand sneller reageert’, zegt Jansen.
Het is een nieuwe technische innovatie in het kader van ‘Sturen met Water’. Dit project, dat in 2012 begon, is allang geen project meer. De innovatiemanager noemt het een traject. ‘Het is een heel andere manier van denken over het watersysteem en het waterbeheer. ‘Sturen met Water’ is daar een onderdeel van geworden.’

Governance

De aandacht voor ‘Sturen met Water’ neemt toe. Zo kwam Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (Stowa) in april met het rapport ‘Sturen met Water: optie in veenweiden?’ Jansen ziet de discussie verbreden. ‘Voorheen lag de nadruk vooral op onderwaterdrainage en de technische innovatie daaromtrent. Governance is waar nu de nadruk op wordt gelegd (zie kader)’, vertelt hij.
‘Er is behoefte om na te denken over de inrichting van het watersysteem en het waterbeheer. Willen we daarin wat bereiken, dan moeten alle partijen op één lijn zitten. Governance staat voor samenwerking, bevoegdheden, vertrouwen en cultuur. Dat betekent discussie en overleg.’ Daarin hebben de initiatiefnemers al de nodige stappen gemaakt in de afgelopen tweeënhalf jaar.
‘We zijn in eerste instantie vooral in gesprek gegaan met zo’n zes waterschappen, omdat ‘Sturen met Water’ hun bevoegdheden raakt. Er was veel weerstand. De waterschappen vreesden dat met dit traject de boeren het waterbeheer zouden overnemen en de onderbemaling terug zou komen. Er heerste veel sentiment.’
Twijfels zijn er nog steeds, maar de waterschappen staan er wel meer voor open, merkt Jansen. ‘Aad Straathof, voormalig hoogheemraad van het hoogheemraadschap van Rijnland, heeft vorig jaar gezegd dat ‘Sturen met Water’ tegen het beleid inging, maar dat dat beleid in de toekomst kan veranderen. Die uitspraak is voor ons een grote stimulans.’
Nog steeds bestaat de vrees dat als ‘Sturen met Water’ wordt ingevoerd, de boeren overgaan op onderbemaling. De agrarische sector moet ook zelf zien dat ze daar niets mee wint, stelt de innovatiemanager.
‘Een lager grondwaterpeil pakt uiteindelijk niet positief uit voor de boeren. Het land zakt daardoor harder. Er is eerder kans op droogteschade waardoor precisiewatermanagement steeds meer in de belangstelling zal komen te staan’, zegt Jansen.
‘Ook zorgt een lagere grondwaterstand voor meer ruw eiwit in het najaarsgras, waardoor het ureumgehalte stijgt. Het is aan onderzoekers en aan ons om deze kennis te verspreiden. Onderwaterdrainage heeft meer voordelen dan alleen het tegengaan van bodemdaling.’

Peilgestuurde drainage

Onlangs is vanuit VIC Zegveld een groep melkveehouders naar Noord-Brabant afgereisd, waar zij konden zien hoe flexibel waterbeheer wordt toegepast op het bedrijf van Martijn Tholen, een pionier van het eerste uur rond peilgestuurde drainage en precisiewaterbeheer op de hoge zandgronden.
‘Peilgestuurde drainage zorgt ervoor dat de boer actief kan sturen op de grondwaterstand én het geeft hem de mogelijkheid om ondergronds te irrigeren als er water beschikbaar is. Dat is effectiever.’
Toch is onderwaterdrainage niet de enige manier om het waterbeheer te optimaliseren. Zo kijken de onderzoekers ook naar andere manieren. ‘Denk alleen al aan een sloot. Door het profiel aan te passen of door een andere manier van baggeren, kunnen de randen lager worden gemaakt, waardoor deze bij een hoger peil kunnen overlopen en er dus meer water geborgen kan worden’, zegt Jansen.
‘De discussie verbreedt zich. Er ontstaat een heel andere manier van denken over het watersysteem.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer