Verdeeldheid over nieuw pachtstelsel

Jan van LiereDat bleek woensdag in de Tweede Kamer tijdens een rondetafelgesprek over de toekomst van het pachtsysteem in Nederland. Staatssecretaris Sharon Dijksma (EZ) heeft onlangs de lijnen uitgezet voor een nieuw stelsel.
De voorstellen van Dijksma zijn gebaseerd op het Akkoord van Spelderholt, afgesloten tussen organisaties van pachters en verpachters.
Over één punt konden die het niet eens worden. Dat is de vraag hoe bij de invoering van nieuwe pachtsystemen moet worden omgegaan met de bestaande reguliere pachtcontracten.
LTO Nederland en pachtersorganisaties vinden dat de rechten van de huidige reguliere pachters gehandhaafd moeten worden. De Federatie Particulier Grondbezit (FPG) wil echter niet verder gaan dan een overgangsperiode van zes jaar. Daarna vervallen eerdere rechten.
Arnold Michielsen, LTO-portefeuillehouder Pacht, noemde zo’n overgangsperiode ‘niet opportuun’. Als de reguliere pachters op termijn hun rechten moeten inleveren, leidt dat volgens hem tot onevenwichtigheid en negatieve effecten.
‘We willen een bestendig en toekomstgericht pachtsysteem neerzetten waarin de partijen de keus hebben tussen verschillende opties. Een daarvan is het handhaven en voortzetten van de huidige reguliere pachtovereenkomsten’, benadrukte Michielsen. Andere woordvoerders, onder meer van de Bond van Landpachters en Eigen Grondgebruikers (BLHB), vielen hem bij.
Een tweede strijdpunt is de prijstoetsing bij de flexibele pacht. In het huidige voorstel kan de Grondkamer bij toetsing de pachtprijs voor flexibele pachtovereenkomsten dwingend aanpassen, met kortingen tot 30 procent.
De leden van de FPG accepteren dat onderdeel van het Akkoord van Spelderholt niet. ‘In de praktijk werkt dat niet. Dan zal er geen nieuwe pachtgrond worden uitgegeven’, zei bestuurslid Erik Somsen in de Kamer.
Michielsen maakte duidelijk dat LTO Nederland de prijstoetsing niet wil laten vallen. Hij wees onder meer op de zwakke positie van pachters ten opzichte van de verpachter. In Nederland zijn zo’n 6.000 landbouwbedrijven met 100 procent pacht en 21.000 bedrijven die minder dan de helft van hun grond in eigendom hebben.
Somsen reageerde daarop met de opmerking dat het pachter en verpachter echt wel gaat lukken om ‘aan de keukentafel’ de gewenste pachtprijs met elkaar af te stemmen. Toetsing door de Grondkamer noemt hij ‘het laatste middel op het moment dat je het echt niet meer weet’.

Onderhandelingstafel

CDA-Tweede Kamerlid Jaco Geurts adviseerde de partijen dringend om zelf aan de onderhandelingstafel tot een oplossing te komen. ‘Als je het aan de politiek overlaat, krijg je zeker iets wat je niet wilt.’