Geen nut drijfmest in rij bij aardappelen

Han ReindsenRijenbemesting met drijfmest in zetmeelaardappelen heeft geen duidelijk effect op opbrengst en kwaliteit. Cijfers uit het praktijknetwerk ‘Meer met minder door rechte sporen’ in de Veenkoloniën maken dat duidelijk. Door de rugopbouw komt de mest bij volveldstoediening toch dicht bij de knol, zo luidt een mogelijke verklaring.
In Zuidoost- en Noordoost-Nederland zijn sinds 2010 proeven en demo’s aangelegd om te onderzoeken of de benutting van mineralen uit organische mest is te verbeteren. Rijenbemesting verkleint het risico van uit- en afspoelen. Een efficiëntere werking is vooral mogelijk bij stikstof en fosfaat. Bij kali is het effect wisselend.

PPO-proeven

In het zuiden van het land zijn proeven aangelegd in aardappelen en maïs. Bij maïs is met 15 ton rundveedrijfmest in de rij eenzelfde drogestofopbrengst te halen als met 35 ton volvelds, blijkt uit PPO-proeven.
De goede ervaringen met rijenbemesting met dierlijke mest in maïs waren voor het praktijknetwerk ‘Meer met minder door rechte sporen’ reden om te kijken naar de mogelijkheden in zetmeelaardappelen. Vijf deelnemers uit de Veenkoloniën hebben demonstratievelden aangelegd.
Het resultaat viel tegen. ‘Er zijn rasverschillen bij het effect van rijenbemesting in zetmeelaardappelen. Gemiddeld genomen is het echter niet positief. Het is weinig perspectiefvol’, aldus onderzoeker Jan Sikken van DLV Plant vorige week tijdens een bijeenkomst in Valthermond.
Bij de rassen Avarna, Festien en Seresta was er geen positief effect, bij Scarlet en Altus wel. Sikken: ‘Bij drijfmest onder de aardappelrug was het gewas in het begin iets vlotter en het rijpte iets eerder af. Het ras Seresta, met een zwak wortelstelsel, liet wellicht een wat positievere reactie zien. Per saldo zie ik weinig redenen om ermee verder te gaan.’
De ervaringen sluiten aan bij die met rijenbemesting in aardappelen in Zuidoost-Nederland. ‘Rijenbemesting met varkensdrijfmest heeft in aardappelen weinig effect, wel in maïs’, zegt onderzoeker Gerard Meuffels van PPO Vredepeel.
In het zuiden van het land is eerder begonnen met onderzoek naar rijenbemesting op zand- en lössgrond. Het is er actueler door de 20 procent korting op de bemestingsnormen. Rijenbemesting zorgt voor een betere benutting van de nutriënten en verkleint het risico van uitspoelen en afspoeling.
‘Rijenbemesting om de stikstof heeft het meeste perspectief in gewassen met een ruime rijafstand en die zwak wortelen, zoals aardappelen, maïs en prei. Bij maïs hebben we op PPO Vredepeel hogere drogestofopbrengsten gezien en een betere stikstofbenutting’, vertelt Meuffels.
In de jaren 2012-2014 is op enkele locaties in Zuid-Nederland ook gekeken naar rijenbemesting in aardappelen. Het effect was niet positief. Telers moeten oppassen voor zoutschade. Dit is afhankelijk van de hoogte van de gift en de plaatsing van de mest ten opzicht van de poters.
De ervaringen met het toedienen van vloeibare stikstof onder de aardappelrug zijn positiever. Gemiddeld over de jaren 2012 en 2014 was op het vernieuwingsbedrijf in Zeijen de veldopbrengst bij rijentoepassing van zetmeelaardappelen 4,8 procent hoger en de zetmeelopbrengst 7,4 procent. Dit in vergelijking met volveldstoediening met een gelijke stikstofgift.

Gelijke hoeveelheid NTS

Uit het onderzoek in Zeijen blijkt dat de opbrengsten bij volvelds of in de rij bij 80 of 160 kilo stikstof nagenoeg gelijk zijn. Met vloeibare mest in de rij moet je geen NTS willen besparen, geeft Sikken aan. ‘Je moet de hoeveelheid NTS gelijk houden. Niet dezelfde opbrengst met minder stikstof, maar meer met hetzelfde.’
Gebruik van vloeibare stikstof onder de aardappelrug geeft minimaal verlies door overlap en randeffecten. Bovendien is vloeibare stikstof goedkoper dan korrelkunstmest. Voorwaarde is wel dat je opslag nodig hebt en twee trekkers met RTK-gps.
Het idee is om dit jaar proeven aan te leggen met verschillende wijzen van in de rij toedienen van NTS. Bijvoorbeeld met een kouter en druppelen over de rug. Gebruik van een kouter kan problemen geven met stropen van gewasresten en/of groenbemester.
Daarnaast zijn er plannen om te kijken naar het effect van drijfmest in de rij bij suikerbieten.