Hard gevochten voor ontwikkelingsruimte

Henriët DijkLTO Noord Groot-Geestmerambacht – nu onderdeel van LTO Noord Holland Kroon – neemt in 2009 het initiatief om namens de agrariërs met een wensenlijst te komen voor het nieuwe bestemmingsplan buitengebied Niedorp. ‘We hebben bijvoorbeeld aangegeven dat we de bouwvlakgrootte graag op 2 hectare willen, want dat mag van de provincie’, zegt Marleen Lenssinck-Braker. Zij is als LTO Noord-beleidsadviseur betrokken bij dit proces.

Lijntjes kwijt

Meerdere zaken maken dat de procedure moeizaam verloopt. Zoals de fusie van de gemeente, in 2012. ‘Je bent dan je lijntjes kwijt’, stelt Lenssinck. ‘Het begint dan weer opnieuw, met ambtenaren die andere ideeën hebben.’
Al heeft de frisse start ook zijn voordelen, weet Kea. Want ondanks de goede contacten met partijen in de Niedorpse gemeentepolitiek loopt het overleg over het bestemmingsplan stroef. ‘In gemeente Niedorp had destijds één bedrijf grote plannen voor uitbreiding. Het leek erop dat het hele bestemmingsplan bedoeld was om zoiets te voorkomen. Ze waren bang dat de hele gemeente naar die schaalgrootte zou gaan’, aldus de LTO Noord-bestuurder.
Ander punt is dat gemeenten met een milieueffectrapportage (mer) moeten onderbouwen welke ontwikkelingsruimte ze kunnen bieden. De gemeente bedenkt echter een alternatief, waarbij ze vasthouden aan een bouwblok van 1 hectare.
‘Die mag je nu wel helemaal vol zetten met gebouwen. Zaken als mestopslag en sleufsilo’s vallen daarbuiten. Dit geldt ook voor bedrijven in weidevogelleefgebieden. Dat was ons eerste grote winstpunt’, vertelt Kea.
‘Iedere agrariër mocht bovendien zijn bouwblok helemaal opnieuw indelen, zodat deze zo optimaal mogelijk ingedeeld kan worden. Vandaar dat er hier nu volop wordt gebouwd’, aldus Kea.
LTO Noord gaat niet over één nacht ijs voordat ze akkoord is. ‘We hebben veel gesprekken gehad met wethouders en ambtenaren. Ook hebben we er deskundigen zoals Leo van Pelt van Rombou bijgehaald’, legt Lenssinck uit. ‘Het was voor ons ook een risico-inschatting. Want zou iemand bezwaar maken, dan waren wij al onze ontwikkelingsruimte kwijt.’

Archeologische waarde

Dat het boek ‘bestemmingsplan buitengebied Niedorp’ nu pas dicht kan, komt door het hoofdstuk ‘archeologische waarde’. Wie dieper wil graven dan 40 centimeter of in bepaalde delen 60 centimeter, krijgt te maken met beperkingen als vooronderzoek en het aanvragen van een vergunning. ‘Terwijl het hier herverkaveld is en hier bollenteelt is. De grond is veel dieper over de kop geweest, sommige stukken tot 3 meter’, stelt Kea.
‘Wij hebben direct gezegd dat de gemeente haar conclusies moet onderbouwen, het veld in moest gaan. Dat heeft ze nooit gedaan’, zegt Lenssinck. Samen met zeven boeren vecht LTO Noord dit tot aan de Raad van State aan.
De boeren hebben voor hun percelen aangetoond wat er aan grondverstoring is gebeurd, waardoor de archeologische waarde in de bovenlaag niet meer van toepassing is. Daarvoor werd onderzoeksbureau A=M ingeschakeld. ‘We hebben het voor elkaar gekregen dat de rechtsbijstandsverzekeringen van deze boeren akkoord gingen met het inschakelen van deze externe deskundige en dat ze daar deels voor betaalden. Bijzonder’, weet Lenssinck.
De Raad van State oordeelt echter dat de gemeente genoeg rekening heeft gehouden met de belangen van agrariërs. ‘Als houvast ligt er voor ons nog de omgekeerde bewijslast. Als je kunt aantonen dat jouw gronden geroerd zijn, dan kan de archeologische waarde er alsnog af’, vertelt Lenssinck.
Voor beide LTO’ers wacht al weer de volgende klus. Kea: ‘Er ligt nu een rapport over de archeologische waarden voor de hele gemeente Hollands Kroon. Dat is nog strenger dan Niedorp. Die discussie loopt nu.’