Wij-gevoel bij oppeppen Flevogrond

Sybe JoostemaHet initiatief voor het Actieplan komt van LTO Noord Flevoland, waterschap Zuiderzeeland en provincie Flevoland.
Voorzitter Arnold Michielsen van LTO Noord Flevoland ziet heil in het Actieplan dat moet leiden tot meer bodemkwaliteit in combinatie met een goede waterhuishouding. ‘Het is een compleet plaatje. Een goed waterplan en een goed bouwplan gaan hand in hand. In het teeltplan is het helemaal niet zo gek om bijvoorbeeld afwisselend rustjaren in te voeren.’
De bodem is het goud van de agrarische sector, benadrukt Michielsen. ‘Een goede bodem absorbeert, is ecologisch sterk en laat gewasbeschermingsmiddelen niet zomaar wegspoelen.‘
Michielsen wijst op de maagdelijke grond van vijftig jaar geleden. De opbrengsten daarop waren enorm. Het ging de boeren voor de wind. Veel grond blijkt aan groot onderhoud toe, onder meer in Zuidelijk Flevoland en in de Noordoostpolder.
‘We komen steeds meer tot de conclusie dat de opbrengsten minder worden, ondanks het betrekkelijk jonge gebied. En om te weten wat we daaraan kunnen doen zijn er projecten nodig, zoals de actie ‘Schone spuit, schone sloot‘. Voorlopers gebruiken hiervoor al een biofilter, plastic bakken met grond, waarin bij het schoonmaken van de spuit het laatste beetje gewasbeschermingsmiddel wordt weggefilterd.’
Een ander plan voor bodemverbetering van het waterschap is het oevermaaisel in de vorm van compost terug te brengen op het land. Akkerbouwer Kenneth Verbeek uit Luttelgeest heeft zich daarvoor onlangs ingeschreven, en rekent op financiële hulp.
‘Er zal misschien in machines geïnvesteerd moeten worden. Dat doe je alleen als het om echte zuivere groencompost gaat, maaisel van oevers en akkerranden en dergelijke. Geen zand of afval. Pas dan kan het de grondstructuur ten goede komen.’
Er is ook een pilot tegen bodemdaling in de Noordoostpolder. De kleilaag vermindert en het veen komt naar de oppervlakte. Het plan is om het waterpeil te verhogen, dan klinkt veen minder snel in.

Tegen de natuur in

Michielsen beseft ook dat het Actieplan bijna tegen de natuur van de boer in gaat. ‘Die bedrijft topsport, want de grond is duur, de lasten zijn hoog en de teeltplannen behoorlijk intensief. Het draait om de spanningsboog tussen ecologie en economie.’
De voorzitter bedenkt dat het moeilijk is om als boerensector enigszins een pas op de plaats te maken. ‘Maar het ecologisch evenwicht moet worden hersteld. Pas dan kun je de bodem van het polderland revitaliseren.’
Dat de drie organisaties het samen doen is winst, vindt Michielsen. ‘In het verleden acteerden we als aparte organisaties. Als iets misging was er het wijzende vingertje. Nu heerst er een wij-gevoel onder LTO, waterschap en provincie om het plan te laten slagen.’

Gezamenlijk belang

Bestuurder Lida Schelwald van waterschap Zuiderzeeland ervaart dat saamhorigheidsgevoel ook. ‘We hebben een gezamenlijk belang. Volgende week gaan we met de stuurgroep de zaken op een rij zetten. Dat bespreken we in de wintermaanden. De boeren zijn nu nog druk en hebben daar straks de tijd voor.’
Schelwald neemt de angst weg die soms leeft onder de boeren dat de waterschapslasten wellicht hoger uit gaan vallen. ‘Dat is niet de bedoeling. Wij komen vooral met voorstellen, waarmee de water- en bodemkwaliteit beter wordt.’
Reina Groen, adviseur Water van de provincie Flevoland, maakt deel uit van het programmateam en zorgt voor input voor de stuurgroep. Ook zij ziet de enorme voordelen van de samenwerking. ‘Daar mag initiatiefnemer LTO trots op zijn. Het is een nieuwe kansrijke manier van aanpak’, vindt Groen. Ze heeft met het programmateam het jaarplan 2015 voorbereid. De stuurgroep bespreekt dit volgende week.