Duurzaam bodembeheer boekt resultaat

Koen van WijkHet project Duurzaam Bodembeheer richt zich op een uitgekiende bemesting, goed graslandbeheer, optimale benutting van mineralen en zorgvuldig gebruik van machines. Via studiegroepen en individuele deelnames wisten 217 melkveehouders uit de Gelderse Vallei, Eemland en de Kromme Rijnstreek hun bedrijfsvoering aan te scherpen, met als basisinstrument de BEX-rapportage (bedrijfsspecifieke excretie).
Ze werkten aan het optimaliseren van bemesting, graslandmanagement en rantsoen. Op deze manier leveren ze milieuprestaties en besparen ze geld.
Voor de boeren zijn analyses van de processen op het bedrijf van belang. De verzamelde data maken finetuning beter mogelijk.
‘Wij hebben bewust gewerkt aan een brede aanpak, dan is het draagvlak het grootste’, vertelt coördinator Hans Veurink van Vallei Horstee. ‘De verscherpte bemestingsnormen en hogere eisen aan waterkwaliteit vormden de aanleiding van dit project.’

Adviseurs

Naast Vallei Horstee waren onder meer het waterschap Vallei en Eem, provincie Utrecht, LTO Noord en Ark en Eemlandschap betrokken. De boeren werden begeleid door adviseurs van ETC/Boerenverstand, DLV, K&G en Dirksen Management Support.
Komende week wordt het vier jaar durende project formeel afgesloten, met de uitreiking van tientallen Kringloopcertificaten. Afgelopen winter ontvingen al zestig deelnemers dit rapport. Dat betekent niet dat verduurzaming voor de deelnemers hiermee ophoudt.
Voordat Duurzaam Bodembeheer van start ging, waren er al boeren bezig met verduurzaming. Zo ook John van Middelaar (52) uit Zevenhuizen bij Amersfoort en zijn dochter Monique (20). Zij heeft door haar studie aan de MAS Barneveld en stage bij Dirksen Management Support het verhaal van Duurzaam Bodembeheer enthousiast opgepakt.
‘Het is een uitdaging om als boer je aanpak te veranderen’, vindt Van Middelaar. ‘Door het samen te doen, blijf je ook scherp.’ Hij heeft veel gehad aan adviseur Aart-Jan van der Wind van Wolswinkel mengvoeder.
Het begon met het in beeld krijgen van de stikstofbenutting. ‘We zijn anders gaan bemesten. Dat komt neer op het juiste moment kiezen, niet te lang doorbemesten en variëren per perceel.’
Dat laatste heeft te maken met de grondsoort. Van Middelaar zit op de grens van zand en klei en heeft dankzij bodemmonsters nu een nauwkeurig beeld van zijn percelen. Hij bemest niet minder, maar via een uitgekiend bemestingsplan wel meer op maat, waardoor de mineralen optimaler benut worden.
Daarnaast heeft hij meer aandacht voor het graslandbeheer en is hij op een andere kunstmest overgestapt. ‘Die breng ik meer gespreid over het jaar aan, wat de benutting verbetert.’
Opvallend is dat een andere bandenspanning ook heeft bijgedragen aan verduurzaming. ‘Met een betere bandenspanning krijg je minder verdichting van de bodem, wat de eigen ruwvoerproductie ten goede komt.’
Vader en dochter willen doorgaan met hun studieclub en de lat verder omhoog leggen. ‘De volgende uitdaging is om de kosten en opbrengsten van de verduurzaming in beeld te brengen.’ Tot nu toe wist Van Middelaar de fosfaat- en stikstofbenutting met 20 en 12 procent te verbeteren.