'Sorghum hoort als sleutelgewas in de etalage te staan'

Het recente rapport 'Perspectieven vezelgewassen voor de melkveehouderij' (onderaan dit opiniestuk te downloaden) van Wageningen University & Research vestigt terecht de aandacht op hennep, vlas, miscanthus en lisdodde. Toch valt één zaak op die in onze ogen een correctie verdient: het ontbreken van een serieuze positie voor sorghum.

Sorghum is geen marginaal gewas. Het is in de afgelopen tien jaar in Nederland en Vlaanderen intensief onderzocht. Deze studies en Dairy Campus-proeven laten zien dat sorghum prima past in het melkveerantsoen. Het draagt bij aan bodemherstel en een betere waterkwaliteit door diepe wortels, stoppelmassa en lagere nitraatuitspoeling. Het is een dubbeldoelgewas: ruwvoer en biobased stengels voor bouwmateriaal. Tot slot levert sorghum maatschappelijk tot 1.600 euro per hectare per jaar op, als ecosysteemdiensten worden meegewogen.

Door deze kennis in het rapport slechts zijdelings of onderaan in een tabel te vermelden, ontstaat een vertekend beeld. Het lijkt alsof sorghum geen rol van betekenis kan spelen, terwijl de feiten het tegendeel bewijzen.

Wij willen daarom drie punten onderstrepen. Ten eerste is sorghum het enige glutenvrije graangewas dat in de Nederlandse melkveehouderij schaalbaar kan worden ingezet. Dat is waardevol voor diervoer en humane voeding. Daarbij levert sorghum drie fracties in één teelt: graan, stengel (20 tot 25 ton vezels per hectare) en stoppel (5 tot 6 ton organisch materiaal). Tarwe of mais bieden nooit deze driedubbele waardeketen.

Ten derde hoort sorghum naast hennep en miscanthus als volwaardig vezel- en voedergewas in het palet van Building Balance en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, zeker omdat het de brug slaat tussen boer, bodem, water en bouw.

Rol van betekenis

Het is opmerkelijk dat sorghum in Wageningse rapporten en in de advisering rond Building Balance nauwelijks een rol van betekenis krijgt toebedeeld, terwijl het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) en de 'LVVN Innovation Impact Challenge Biobased Bouwmaterialen' het gewas expliciet noemen als voorbeeld voor nieuwe ketens. Deze beleidsmatige erkenning laat zien dat de overheid sorghum ziet als kansrijk voor bouwmaterialen, nevenstromen en ecosysteemdiensten.

Wij constateren een kloof tussen beleid en advies. Waar gevestigde netwerken rond hennep, vlas en miscanthus de aandacht claimen, dreigt sorghum uit beeld te verdwijnen. Als consortium – DUSORMIL, Seedscope Insight, C-Cycle en Dealin.Green – nemen wij daarom het initiatief om deze kloof te dichten. Wij positioneren sorghum als drieledig waardeketengewas.

Als collectief vragen wij om een correctie in de framing van sorghum in beleid en praktijk. Laat het niet verdwijnen in de marge, maar erken de feiten. Sorghum is een sleutelgewas voor melkvee en de biobased bouw dat in de etalage hoort te staan. Wij roepen Wageningen University & Research (WUR) en Building Balance op om het perspectief te verbreden en sorghum mee te nemen in pilots en vergelijkende tabellen, zodat melkveehouders het complete beeld krijgen.