Jonge boeren twijfelen over natuurinclusieve landbouw

Het rapport is tot stand gekomen in samenwerking met NAJK en het ministerie van LVVN en brengt de vragen, zorgen en adviezen van jongeren in kaart. De aanleiding voor het onderzoek is de ambitie van het ministerie om natuurinclusieve landbouw te stimuleren. Deze vorm van landbouw zou een bijdrage leveren aan maatschappelijke uitdagingen zoals biodiversiteitsherstel, klimaatbestendigheid en waterkwaliteit.

Het ministerie geeft aan de visie van jongeren belangrijk te vinden. Inzicht in de afwegingen van de jonge generatie noemt LVVN cruciaal voor de omschakeling naar natuurinclusieve landbouw, aangezien grote bedrijfskeuzes vaak rond het moment van bedrijfsoverdracht worden gemaakt.

Onduidelijk verdienmodel

De meeste jonge boeren en tuinders weten nog weinig over natuurinclusieve landbouw en ervaren het als ingewikkeld, vooral door het onduidelijke verdienmodel en de vele regels. Het wordt vaak gezien als een vorm van landbouw met kans op verlies aan productie en onzekerheid over inkomsten. Veel jongeren geven aan dat informatie hierover hen niet goed bereikt. Het komt nog weinig voor in hun omgeving en vakonderwijs, waardoor ook weinig praktijkervaring is opgedaan.

Het Wageningse rapport adviseert maatwerk. De overgang naar natuurinclusieve landbouw is voor de een veel haalbaarder dan voor de ander. Volgens de onderzoekers werken praktische voorbeelden; jongeren zouden het beste leren van leeftijdsgenoten die dezelfde uitdagingen ervaren.

'Peer-to-peer learning', waarbij boeren hun kennis en ervaringen direct delen, draagt bij aan een beter beeld van wat natuurinclusieve landbouw in de praktijk betekent, zo staat in het rapport. Voor jongeren met interesse in duurzame bedrijfsvoering zouden maatregelen rond natuurinclusieve landbouw 'kansen bieden voor biodiversiteit, klimaatbestendigheid en een positief maatschappelijk imago'.

Belemmeringen

De belangrijkste belemmeringen zijn het complexe verdienmodel, onzekerheid rond subsidies en de vele regels. De jongeren pleiten voor meer duidelijkheid en ondersteuning vanuit de overheid en ketenpartijen. 'Akkerranden vind ik heel interessant, maar je moet er wel wat voor terugkrijgen', staat in het rapport. Bij sommige jongeren past natuurinclusieve landbouw niet, omdat ze bijvoorbeeld streven naar een hoge productie of het idee hebben dat deze landbouwvorm 'rommelig' oogt.

Op basis van de bevindingen doen de onderzoekers diverse aanbevelingen om beter aan te sluiten bij de behoeften van jongeren. Zo vinden ze dat praktische kennisdeling tussen jonge boeren moet worden gestimuleerd, bijvoorbeeld via bijeenkomsten en educatieve tools. Ook kunnen het verdienmodel en de regels rondom natuurinclusieve landbouw transparanter en betrouwbaarder worden gemaakt.

Het rapport benadrukt dat de keuze voor natuurinclusieve landbouw vaak samenhangt met bedrijfsovername en de bereidheid om anders te gaan werken. Inspiratie, kennis en passende ondersteuning noemen de onderzoekers cruciaal voor een toekomstbestendige landbouw.