'Waterbank Agriport in Middenmeer maakt de puzzel compleet'

De installatie zuivert, distribueert en slaat het water op. De waterbank is een soort ondergrondse bel waar minimaal 500.000 kuub kan worden opgeslagen. Naast telers is ook een datacentrum van Microsoft aangesloten bij het project van ECW Energy. De capaciteit is op basis van berekeningen; gebruik van de bank moet uitwijzen hoeveel water daadwerkelijk beschikbaar is.

Het water wordt opgevangen van de daken van kassen en het datacentrum. In droge tijden wordt het teruggeleverd. Voor de aangesloten bedrijven wordt het water ingezet als gietwatervoorziening. 'Je moet het zien als een bankrekening: als je niet eerst geld stort, kun je er ook niets af halen', verduidelijkt Lizzy Buisman, manager omgeving van ECW Energy. Ongeveer 70 procent van het binnenstromende water wordt hergebruikt.

ECW Energy zocht op het gebied van zoetwaterbeschikbaarheid naar een oplossing waar zowel tuinders als datacentra baat bij hebben. Die lijkt het bedrijf gevonden te hebben. De genodigden werden tijdens de opening van de Waterbank Agriport op donderdag 11 september langs een theatrale route met de vier elementen lucht, water, aarde en vuur meegenomen in het verhaal van de waterbank. De 'godinnen' laten de filosofie van het project zien. Ze lopen en dansen tijdens de openingsshow in glinsterende pakjes, getooid met over de top kapsels. De 'aardegodin' is de uitzondering, zij ziet er iets minder uitbundig uit.

Het nutsbedrijf wil met de presentatie duidelijk maken waarom het initiatief nodig is. 'We zien dat de droge en natte perioden langer worden. In de winter gooien we veel water weg of het stroomt de sloot in. Dat is zonde', stelt locatiemanager Derek Bot van Royal Pride Holland. 'De balans moet terugkeren.'

Ritjes naar het IJsselmeer

Het bedrijf dat tomaten en komkommers teelt, is aangesloten op het nieuwe systeem en met 77 hectare een grote speler binnen de glastuinbouw op Agriport. In totaal beslaat het gebied ongeveer 500 hectare aan kassen. Bot heeft in de droogste jaren weleens met vrachtwagens water moeten halen uit het IJsselmeer. 'De waterbank lost het waterprobleem voor ons grotendeels op. Het maakt de puzzel compleet.'

Royal Pride Holland maakte eerder gebruik van onder meer waterberging op eigen terrein en osmose. Het rendement van de waterberging is volgens de locatiemanager te laag en osmose staat volgens hem steeds vaker ter discussie. 'Bij osmose pompen we water ondergronds van zo'n 80 meter diepte naar boven. We ontzouten het en stoppen het restant terug in de grond. Maar zo wordt de grond wel steeds zouter. Dit zorgt voor weerstand.'

Tussen de telers in het glastuinbouwgebied wordt veel gesproken over de waterbank. 'De meeste ondernemers zien er wel toekomst in, er is behoefte aan zo'n soort oplossing', stelt Bot. 'Als telers werken we veel samen en we zitten bijna allemaal in dezelfde coöperatie.'

Tijdens de opening sprak ook Robert Leever, wethouder Economie en Brede Welvaart van Onafhankelijk Hollands Kroon, de goedgevulde partytent toe. 'Het is niet meer vanzelfsprekend om voldoende water ter beschikking te hebben. Daarom is Waterbank Agriport belangrijk.'

Voortrekkersrol

Ook hoogheemraad Jos Beemsterboer van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gaat in op de veranderende weersomstandigheden. Hij ziet dat watertekorten in de zomer steeds normaler worden. Beemsterboer denkt dat de waterbank ervoor zorgt dat ondernemers op Agriport zich geen zorgen meer hoeven te maken over omstandigheden die steeds normaler worden. ECW Energy speelt volgens hem een voortrekkersrol in het watervraagstuk.

Maar ook Microsoft speelt een grote rol bij het project. 'Datacentra hebben veel water over. Ze hebben de waterbank alleen nodig voor het koelen bij temperaturen van 29 graden Celsius of hoger. Ze gebruiken het water uit de waterbank om efficiënte koeling te borgen, zonder kostbaar drinkwater te verbruiken', licht Buisman toe. De techgigant levert per saldo meer dan ze gebruiken en de aangesloten glastuinbouwers profiteren hiervan.

De datacentra komen vaak slecht in het nieuws. Bot vindt deze beeldvorming wat overdreven. 'Datacentra worden weggezet als energieslurpers en enorme waterverbruikers. Maar zo extreem is het helemaal niet.'

Pionieren en polderen

Wethouder Leever ziet dit project als een antwoord op die maatschappelijke kritiek. 'Microsoft laat door deze samenwerking zien dat ze willen werken aan een oplossing met betrekking tot het vraagstuk rondom waterbeschikbaarheid. Ze is bereid te pionieren en polderen.'

Hij vervolgt door te stellen dat mensen zich moeten realiseren dat er behoefte is aan opslag en dat daar bepaalde consequenties bij horen, zoals een hoog energieverbruik. Positief is hij over Microsoft die zich de kritiek aantrekt en er wat mee doet.

De waterbank is volgens Leever een voorbeeld voor de rest van Nederland. 'Dit project laat zien dat wanneer bedrijven de handen ineenslaan er nieuw perspectief ontstaat om de zoet water beschikbaar te houden voor de glastuinbouw.'