NAJK gaat volgende fase in: 'Als jonge boerenclub zijn we volwassen geworden'

'Eind 2026 ben ik zes jaar voorzitter van het NAJK en loopt mijn laatste termijn af', legt Meijer uit. 'We hebben de afgelopen vijf jaar keihard gewerkt. Jonge boeren en tuinders hebben een stevige stem gekregen met een sterke identiteit. Daarom heeft het NAJK-bestuur, ons hoogste orgaan, in overleg met mij besloten dat we de vacature al openstellen. Hierdoor is er voldoende tijd voor de werving, een zorgvuldige sollicitatieprocedure en een goede overdracht van mijn takenpakket in 2026.'

Dat we nog geen stap verder zijn in het stikstofdossier vind ik echt een hard gelag

Roy Meijer, voorzitter NAJK

Totdat de nieuwe voorzitter is aangesteld, blijft Meijer actief. 'Ik stel mij flexibel op', zegt hij. 'Mocht een nieuwe kandidaat in maart 2026 al willen aantreden, dan vertrek ik in maart. Mocht iemand later willen beginnen, dan blijf ik langer aan. NAJK hoopt hierdoor in een grotere vijver te vissen voor een nieuwe geschikte kandidaat.'

Hoe kijk je terug op de afgelopen vijf jaar?

'Eigenlijk kijk ik nog niet echt terug. Ik ben nog steeds bezig met wat er vandaag de dag speelt. En dat is heel veel: het stikstofdossier, het achtste actieprogramma Nitraatrichtlijn en doelsturing. En dan heb ik het nog niet eens over alle andere politieke ontwikkelingen, zoals de aankomende verkiezingen.'

'Als ik al wel terug zou kijken, ben ik vooral trots op de stappen die we samen hebben gezet. Jonge boeren en tuinders hebben een stevige stem gekregen met een sterke identiteit. Door NAJK staan zij goed op de kaart.'

'We hebben een geweldig team weten te bouwen dat inhoudelijk goed is doorontwikkeld. Daarmee zijn we een serieuze gesprekspartner voor de politiek geworden. En ook op lokaal niveau doen we het ontzettend goed. Als jonge boerenclub zijn we volwassen geworden.'

Welke onderwerpen zullen je vooral bijblijven?

'Je kunt niet onder stikstof uit. Daar is alles mee begonnen. Voordat ik voorzitter werd, was stikstof al het gespreksonderwerp. We zijn helaas nog geen stap verder. Sterker nog, we zijn een paar flinke stappen teruggegaan. Dat vind ik echt een hard gelag.'

'Er zijn ideeën zat, maar het kabinet moet het laatste zetje geven. We hebben een kabinet nodig met mensen die verantwoordelijkheid durven te nemen en kunnen samenwerken waardoor ze langer zitten dan anderhalf jaar. Ondernemers hebben behoefte aan stabiliteit en zekerheid. De politiek moet keuzes maken en hierdoor kleur bekennen, maar ook eerlijk zijn over de gevolgen daarvan.'

Wat bedoel je precies met 'kleur bekennen'?

'Onze achterban vraagt zich af hoe de milieugebruiksruimte het beste kan worden ingevuld en of dit op de huidige locatie kan. Het nieuwe kabinet moet duidelijk zijn of onze sector milieugebruiksruimte krijgt en hoeveel. Dit moet worden vertaald naar erfniveau.'

'Daarnaast moet een kabinet besluiten wat wel en niet mag op het erf. Tot slot moet een nieuw kabinet duidelijk maken of het de sector aan de grillen van de markt overlaat of hierin wil bijstaan door het voeren van structuurbeleid, waarin zowel de wijkers als de blijvers extra worden geholpen.'

'Jonge agrariërs zijn hierin een belangrijke spil. Over tien tot vijftien jaar moeten er ook nog ondernemers zijn die ons agrofoodcluster vormgeven. Dat gaat niet vanzelf. Jongeren bepalen zelf of ze binnen de gestelde regels hun bedrijf kunnen ontwikkelen. Als zij perspectief zien, gaan de schouders eronder.'

En als dat perspectief ontbreekt?

'Als ondernemen niet mogelijk is, zullen ze stoppen of emigreren. Dan is er wel politieke duidelijkheid. Dat wordt dan een gevalletje: operatie geslaagd, de patiënt overleden. Het nieuwe kabinet moet beslissen of dat erg is en of het naar aanleiding hiervan keuzes wil herzien. Ik zou het doodzonde vinden als 150 jaar landbouwgeschiedenis door de huidige of toekomstige politiek in de prullenbak verdwijnt.'

Waarom op deze manier?

'Zonder structuurbeleid geldt het recht van de sterkste op basis van de wetten van de markt. Zij die het goed voor elkaar hebben kunnen stappen zetten. Zij die dat buiten hun schuld om niet hebben, zoals PAS-melders en interimmers, vallen af. Want zij kunnen niet meer ontwikkelen. Dat vind ik afschuwelijk. Maar als de politiek dat wil, is het een keuze waar ze eerlijk voor uit moet komen.'

'Wij hebben ook veel PAS-melders en interimmers in onze achterban. Als zij afvallen door stoppen of emigreren, wie ontwikkelt over tien tot vijftien jaar dan onze prachtige sector, kijkend naar de vergrijzing? Wil je dit in goede banen leiden, dan heb je samenwerkingsverbanden nodig tussen primaire sectoren, bedrijfsleven en overheden, waarin structuurbeleid wordt ontwikkeld en uitgevoerd.'

Nog even terug naar het stikstofdossier. Jullie hebben daar hard aan getrokken.

'Dat klopt, en dat doen we nog steeds. We willen juridische zekerheid voor de jonge boer en tuinder. PAS-melders en interimmers moeten worden gelegaliseerd, anders lijkt het voor hen einde oefening. Zij kunnen hun bedrijven niet meer doorontwikkelen en geen emissies reduceren, waardoor doelen niet worden gehaald op bedrijfs- en sectorniveau.'

'De afgelopen tijd zijn er zoveel politieke wisselingen geweest. Als er na de verkiezingen snel een nieuw kabinet is, heb ik in de vijf jaar dat ik voorzitter ben vijf verschillende landbouwministers meegemaakt.'

Wat vind je daarvan?

'Diep triest. Deze politieke instabiliteit zegt wel iets over hoe de politiek en politici met elkaar omgaan. Met een beetje pech is er geen nieuwe regering rondom de kerst en zorgen de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar voor onmogelijke politieke verhoudingen nadien, wat formeren enorm bemoeilijkt. Dat komt niet ten gunste van de landbouwsector en het agrofoodcluster dat hieraan vastzit.'

'De land- en tuinbouw is niet meer zo georganiseerd als vroeger, in tijden van de productschappen. Eigenlijk zitten we sinds de afschaffing daarvan nu met een beleidsmatige chaos, waarbij we als sector geen grip hebben op onze eigen toekomst. We kunnen nu slechts met ideeën komen, maar ze zelf niet tot beleid maken.'

'Politici moeten die ideeën omarmen, maar door de verschillende kabinetten is daar betrekkelijk weinig mee gedaan, vooral door hun korte bestaansduur. Het vermogen van de politiek om uitvoering aan deze plannen te geven en deze samen met het agrofoodcluster uit te werken, is mij erg tegengevallen.'

Hoe zie je nu de toekomst van de jonge boer en tuinder in Nederland voor je?

'Er is zeker een toekomst, maar de vraag is voor wie. De vraag naar voedsel zal stijgen door een tekort aan boeren en landbouwgronden. Komt er structuurbeleid met oog voor de jonge generatie, waar wij voor pleiten, dan is er toekomst in Nederland voor mijn achterban. Zo niet, dan is het hopen dat jouw bedrijf bijvoorbeeld de juiste vergunningen heeft. Anders kun je het wel invullen.'

Hoe kijk je zelf naar het NAJK?

'Ik denk dat we een heel mooie club zijn. We zouden dat best meer mogen uitdragen. We mogen trotser zijn op wie wij zijn, op de inhoud die wij in onze vereniging hebben zitten en op de moeilijke processen die wij tot nu toe hebben doorstaan op de diverse dossiers.'

'We zijn maar een kleine organisatie, maar hebben een groot bereik. De inhoudelijke discussies en plannen die we gezamenlijk maken, daar heb ik heel erg van genoten en geniet ik nog steeds volop van.'

Wat ga je hierna doen?

'Thuis heb ik genoeg plannen. De rek is nog niet uit onze onderneming. Daarnaast zal ik zeker buiten het erf actief blijven, omdat ik daar plezier in heb.'