Rietzwenkgras is effectieve maatregel tegen afspoeling

Het heuvelachtige landschap in het zuiden van provincie Limburg is kwetsbaar voor wateroverlast. Regenwater stroomt bij hevige buien snel van de hellingen af. Dit water zorgt niet alleen voor overlast in de dorpen en dalen, maar ook voor de land- en tuinbouw. Vruchtbare grond en meststof komen in beken en rivieren terecht, met nadelige gevolgen voor landbouw en waterkwaliteit.

Uit de praktijkproeven van Wageningen University & Research blijkt dat onderzaai met rietzwenkgras helpt om afspoeling tegen te gaan. Terwijl de mais opkomt, wordt tussen de rijen rietzwenkgras of een ander vanggewas ingezaaid. Het gras groeit mee onder het gewas en neemt na de oogst de ruimte over.

Weersafhankelijk

Ook andere methoden, zoals kleinere rijafstanden en ruitzaai in mais, laten potentie zien. Het effect daarvan is echter sterk afhankelijk van het weer. De resultaten bevestigen het belang van goed bodembeheer en passende maatregelen om landbouw en landschap weerbaarder te maken.

Uit aanvullend onderzoek blijkt dat verhoging van organische stof (bijvoorbeeld door compost) de bodemstructuur versterkt. Dat leidt tot meer waterinfiltratie, vruchtbaardere bodems en minder kans op afspoeling. Op een proefveld in Zuid-Limburg waar al tien jaar met verschillen in organische stof wordt gewerkt, zijn in 2024 nieuwe metingen gestart. De eerste resultaten volgen later dit jaar.

De onderzoeken zijn uitgevoerd met agrariërs in de regio. Door maatregelen direct op hun eigen percelen uit te proberen, krijgen boeren niet alleen inzicht in de werking ervan, maar ook praktische ervaring. Via veldbijeenkomsten wordt de kennis gedeeld met andere telers. 'Dit is hoe wij het graag zien', vertelt LLTB-bestuurder Peter Van Dijck. 'Samen met de sector zoeken naar oplossingen die in de praktijk werkbaar zijn en daadwerkelijk effect hebben.'

Op dinsdag 9 september organiseert Proefboerderij Wijnandsrade een open dag rond het project Propositie Heuvelland. Bezoekers krijgen rondleidingen langs de proeven in akkerbouw en veehouderij en horen meer over de resultaten. De open dag start om 12.00 uur. Iedereen met interesse in landbouw, landschap en waterbeheer is welkom.

Propositie Heuvelland

Het project wordt financieel ondersteund door de Propositie Heuvelland. Zij werkt aan het verminderen van wateroverlast, het verbeteren van de waterkwaliteit en het verbeteren van de condities voor de natuurgebieden. Dat gebeurt in samenwerking met de belangrijkste beheerder van het gebied: de land- en tuinbouw.

De verduurzaming, die in de landbouw al gestart is, wil Propositie Heuvelland versnellen en verbreden door het stimuleren van toekomstbestendige en natuurvriendelijke vormen van grondgebruik. Dit leidt tot duurzame, toekomstbestendige, omgevingsbewuste bedrijven: passend in het karakter en de andere groenblauwe functies van het Heuvelland.