WUR: integrale watertool voor melkveehouders is mogelijk

Nieuws Melkvee Ilona Lesscher 26 aug 2025 om 11:31uur

Een praktische watertool waarin de BedrijfsWaterWijzer (BWW), het BedrijfsBodem- en WaterPlan (BBWP) en het Inzicht in Maatregelen tegen Afspoeling vanaf Percelen (IMAP) zijn geïntegreerd. Volgens Wageningen University & Research is zo'n tool niet alleen wenselijk, maar ook goed haalbaar.

WUR%3A+integrale+watertool+voor+melkveehouders+is+mogelijk

De tools BWW, BBWP en IMAP overlappen elkaar deels, maar sluiten niet altijd goed op elkaar aan. Dat zorgt voor extra werk, verwarring en inefficiënt gebruik van data. Niet verrassend dus dat vanuit de praktijk de wens is ontstaan voor meer uniformiteit en integraliteit in de adviezen.

'Eén tool scheelt werk, er is een duidelijk dashboard met concreet advies, het biedt mogelijkheden voor beleid en maatwerk op bedrijfsniveau en het is gebruiksvriendelijker', luidt het argument vanuit de praktijk. 'Verder liggen de onderhoudskosten van één systeem lager dan die van drie. Een melkveehouder hoeft dan voor diverse onderwerpen geen verschillende tools in te zetten. Ook krijgt de ondernemer een eenduidige risicobeoordeling.'

Kwestie van organiseren

Wageningen University & Research heeft onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van één tool en komt tot de conclusie dat dit mogelijk is. 'Mits het goed wordt georganiseerd', benadrukken de onderzoekers.. Voorafgaand aan de ontwikkeling van een integrale tool is volgens hen een scherp beeld nodig van de eisen waaraan deze moet voldoen.

Die eisen kunnen onder meer betrekking hebben op de borgbaarheid. Ook voor de verdere uitrol is regie nodig om een brede implementatie te realiseren. Onderdeel hiervan is de positionering van de tool. 'Wordt deze verplicht – zoals het geval is met de KringloopWijzer –, dan is het gebruik ervan gegarandeerd. Maar dit vereist ook grote druk op borging van het instrument', melden de onderzoekers.

Een ander belangrijk onderdeel is het vaststellen van een langetermijnagenda: hoelang wordt het model onderhouden, wie gaat dat doen en wie bepaalt dat? Een andere vraag die beantwoordt moet worden: is er ruimte om in de toekomst nieuwe ideeën toe te voegen, zodat de tool relevant blijft en niet teniet wordt gedaan door de komst van een vernieuwd model?

Meer gebruiksgemak

De integratie van BBWP, BWW en IMAP kan volgens Wageningen University & Research bijdragen aan efficiëntie, kostenbesparing en gebruiksgemak voor boeren en tuinders. De integratie naar één watertool kan op meer manieren worden aangepakt, waarbij de mate van integratie en kosten kunnen verschillen.

'Welke manier ook gekozen wordt, voor alle opties geldt dat voor een langdurig succes het belangrijk is dat de tool wordt ingebed en ondersteund door dragende partijen uit de sector of de overheid', benadrukken de onderzoekers.. 'Anders is het risico groot dat de tool over een paar jaar op de plank belandt. De noodzaak voor duidelijke afspraken over eigenaarschap en doorontwikkeling is dan ook essentieel.'

BedrijfsWaterWijzer (BWW)

De BedrijfsWaterWijzer is ontwikkeld voor de melkveehouderij en biedt inzicht in erfafspoeling, droogte, wateroverlast, nitraatuitspoeling, stikstof- en fosfaatafspoeling, drinkwaterkwaliteit vee en slootbeheer. Het model bevat een risicodashboard dat resultaten per perceel en op bedrijfsniveau weergeeft. Er wordt onderscheid gemaakt tussen omgevingsrisico's en managementrisico's. Het model is gericht op het ondersteunen van keuzes voor managementmaatregelen en het effect hiervan.

BedrijfsBodem- en WaterPlan (BBWP)

Het BedrijfsBodem- en WaterPlan is niet specifiek voor een bepaalde sector bedoeld en biedt inzicht en advies in het realiseren van doelen die een relatie hebben met het vasthouden en bufferen van water, het verhogen van minerale efficiënte, het verlagen van het verlies van fosfaat, het verlagen van verlies van stikstof en het vasthouden van nitraat (ofwel het verlagen van uitspoeling). Het model geeft aanbevelingen over de meest effectieve maatregelen die inpasbaar zijn op het bedrijf, en werkt met één risicoschaal voor zowel omgevingsrisico's als managementrisico's.

Inzicht in Maatregelen tegen Afspoeling vanaf Percelen (IMAP)

Inzicht in Maatregelen tegen Afspoeling vanaf Percelen is ontwikkeld rond het thema gewasbeschermingsmiddelen en geeft inzicht in de risico's van afstroming en afspoeling op individuele percelen. Ook geeft IMAP bijpassende maatregelen om de problemen aan te pakken. Het model geeft een gedetailleerd beeld van plekken in een perceel met een verhoogd risico en verklarende factoren. De volgende risicokaarten zijn aanwezig: oppervlakkige afstroming in de wintersituatie, beschikbare ruimte voor berging in de bodem, beschikbare ruimte voor berging op het maaiveld, afstromingspatroon in de zomer, afstromingspunten op de rand van een perceel en het risico op verdichting van de ondergrond.