'Europese landbouw heeft niets aan handelsdeal met Verenigde Staten'

Het handelsakkoord werd vorige maand al in grote lijnen mondeling overeengekomen door de Amerikaanse president Donald Trump en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Het omvat onder meer een Amerikaanse invoerheffing van 15 procent op de meeste Europese producten, waaronder auto's, farmaceutische producten, halfgeleiders en hout. Donderdag zijn meer details over het akkoord bekendgemaakt.

Zo is nu duidelijk dat de Europese Unie markttoegang gaat verlenen aan een breed scala aan Amerikaanse landbouwproducten, waaronder noten, zuivelproducten, verse en verwerkte groenten en fruit, plantzaden, sojaolie en varkens- en bizonvlees. Om welke groenten en fruit het gaat, is niet benoemd. De afspraak is ook dat Europese standaarden voor voedselproductie niet worden verzwakt om import mogelijk te maken.

De verklaring is tot stand gekomen na intensieve onderhandelingen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten. De bijna vier pagina's tellende verklaring biedt een stappenplan voor verdere onderhandelingen en samenwerking.

De Brusselse denktank Farm Europe is kritisch. 'Deze overeenkomst levert niets op voor de landbouwsector in de Europese Unie', schrijft de organisatie. 'Mogelijke uitzonderingen voor de landbouw worden niet verduidelijkt, terwijl er vage concessies worden gedaan aan Amerikaanse import in enkele belangrijke Europese landbouwsectoren, zoals groenten en fruit en varkensvlees.'

'Opnieuw lijkt de landbouw te worden behandeld als een onderhandelingsmiddel, terwijl de belangen van sommige sectoren, zoals de auto-industrie, de belangrijkste zorg van de Europese onderhandelaars lijken te zijn geweest', concludeert de denktank. 'De landbouw betaalt de rekening.'

Onbalans

De Europese koepel van landbouworganisaties Copa Cogeca meldt in een reactie de uitkomst van de onderhandelingen niet in balans te vinden. 'Deze eenzijdige uitkomst is niet alleen ongerechtvaardigd, maar ook zeer schadelijk voor een sector die al onder druk staat door stijgende kosten, regelgeving en toenemende wereldwijde concurrentie.'

'In de praktijk wordt van de landbouw in de Europese Unie verwacht dat ze zwakkere handelsvoorwaarden accepteert, terwijl de Verenigde Staten nieuwe voordelen oogst', schrijft de koepelorganisatie. 'Dit is geen wederkerigheid. Het is een strategische fout die de boeren, landbouwcoöperaties en plattelandseconomieën van de Europese Unie zelf ondermijnt.'

Copa Cogeca ziet in de overeenkomst een trend waarbij landbouw consequent een lagere prioriteit in handelsonderhandelingen krijgt. 'Wij roepen de Europese Commissie op om uit te leggen hoe deze uitkomst aansluit bij haar doelstellingen met betrekking tot de strategische rol van onze sector voor Europa, veerkracht van het platteland en eerlijke handel.'

De organisatie vindt dat commissie moet blijven onderhandelen met de Verenigde Staten over een verlaging van de tarieven op belangrijke landbouwexportproducten. Ook moeten de gevolgen voor de sector in kaart worden gebracht en moeten stappen worden genomen om de negatieve gevolgen voor de sector te beperken.

Alternatief

Eurocommissaris Maroš Šefcovic van Handel denkt dat veel sectoren, zoals de autobranche, farmaceutische industrie en chipindustrie, profiteren van de overeenkomst. Het is volgens hem de gunstigste handelsdeal die de Verenigde Staten aan een partner heeft aangeboden. Hij erkent dat het nog niet is gelukt om een uitzondering te krijgen op de heffingen voor wijn en sterke drank.

'Laat ik dit duidelijk zeggen: het alternatief – een handelsoorlog met torenhoge tarieven en politieke escalatie – helpt niemand', benadrukt Šefcovic. 'Het schaadt banen. Het schaadt de groei. En het beschadigt bedrijven in zowel de Europese Unie als in de Verenigde Staten.'