'Zonder natuur ook geen natuurbranden'

Volgens de natuurbrandenspecialist komt dat onder meer doordat de landbouw er is verdwenen. Olijf- en wijngaarden maakten in de loop der jaren plaats voor natuur. Klinkt romantisch, tot het vuur eraan begint. Landbouwpercelen werkten vroeger als brandgangen.

Rijen olijfbomen, gesnoeide wijnstokken en akkers onderbraken de kettingreactie van brandend struikgewas. Zonder die buffers grijpt een vlammenzee sneller om zich heen. De specialist zei het bijna terloops, maar de boodschap was helder: de mens en zijn landbouw waren onderdeel van het evenwicht.

Toch hoor ik in Nederland vaak dat we 'de natuur meer ruimte moeten geven' en 'terug moeten naar hoe het ooit was'. Op papier klinkt dat aantrekkelijk, maar de werkelijkheid is weerbarstig. Wie de mens volledig uit het landschap wil schrijven, vergeet dat veel van onze 'natuur' juist door boerenhanden is gevormd en onderhouden.

Natuurlijk, we moeten zuinig zijn op natuur en landschap. Dat zul je een boer nooit horen ontkennen. Het idee dat landbouw en natuur tegenover elkaar staan, is een hardnekkige misvatting. Soms is het juist de boer die de natuur beschermt tegen zichzelf.

Dus ja, 'waar geen natuur is, zijn ook geen natuurbranden', zeg ik met een vette knipoog. Maar er zit een serieuze les in. Een leefbaar, veilig landschap vraagt om balans. In dat evenwicht hebben boeren en tuinders een cruciale rol. Laat dat ook ons vertrekpunt zijn voor het natuur- en landbouwbeleid. Want als we het landschap alleen overlaten aan de natuur, kan het zijn dat we op een dag moeten constateren dat de natuur haar eigen vijand is geworden.