Prijsstijging van 2 procent voor landbouwgrond is voor iedereen gezond

Het fonds ziet dat het percentage de afgelopen jaren op een veel hoger niveau lag. Dit als gevolg van hevige concurrentie op de grondmarkt door een grotere vraag naar grond voor woningbouw, bedrijfsterreinen en energietransitie. Daarnaast is grond nodig om verduurzaming te kunnen realiseren.

Het ASR Dutch Farmland Fund ziet liever dat de grondprijsontwikkeling beperkt blijft tot 2 procent per jaar. 'Daar voelen wij ons meer comfortabel bij. Zo'n waardestijging is voor iedereen gezond. Op dat niveau kunnen alle partijen zich prijstechnisch aanpassen aan bijvoorbeeld een inflatie van 2 procent', zegt fondsdirecteur Dick van den Oever.

Samen investeren

Vastgoedvermogensbeheerder a.s.r. real estate is zelf niet actief als koper op de grondmarkt. 'Er zijn wel boeren die grond hebben gekocht en daarna bij het fonds aankloppen met de vraag of wij samen met de boer in de grond willen investeren om zo de grond voor een lange periode aan de onderneming te kunnen verbinden', vertelt Van den Oever.

De hoeveelheid grond die op deze manier wordt vastgelegd, is stabiel. Ook het aandeel van het ASR Dutch Farmland Fund in de grondmobiliteit blijft constant. 'Met onze investeringen in grond faciliteren we boeren om voor een periode van minimaal 26 jaar samen eigenaar te zijn. In veel gevallen kan de boer tussentijds of aan het einde van de investeringsperiode de grond terugkopen', verklaart de fondsdirecteur.

Zo'n 1.800 agrarisch ondernemers zijn verbonden aan het ASR Dutch Farmland Fund. Het fonds heeft een omvang van 2,2 miljard euro en heeft in totaal 38.700 hectare landbouwgrond in eigendom.

'Behalve aankopen vinden er ook verkopen en terugkopen plaats', legt Van den Oever uit. 'In combinatie met onze verduurzamingsstrategie geeft dit ons een indicatie op welke wijze a.s.r. real estate een faciliterende rol in de grondmobiliteit kan nemen. Belangrijk is dat onze contractanten de meerwaarde van onze investeringen zien en dat dit aansluit bij hun bedrijfsvoering.'

Grondgebonden landbouw

Het fonds heeft vooral grond in de IJsselmeerpolders en in het zuidwesten en het noorden van het land. 'Van oudsher investeert a.s.r. in grondgebonden landbouw. In combinatie met verschillende andere criteria is dit eerder te bereiken in deze regio's. Verder spelen er regionale culturele verschillen. Er zijn rayons waar verscheidenheid van grondbezit niet gebruikelijk is en eigendom het uitgangspunt is', vertelt de fondsdirecteur.

Hoewel de prijzen de afgelopen jaren fors zijn gestegen, zal er volgens a.s.r. real estate altijd een relatie zijn tussen de waarde van grond en het opbrengend vermogen.

Van den Oever: 'De waarde die iemand toekent aan grond, kent veel invalshoeken. De agrarische waarde betreft de waardering als onderdeel van de bedrijfsvoering bij de boer. Daarbij ga je ook uit van toekomstige ontwikkelingen die uiteraard niet voor iedereen identiek zijn.'

Erfpachtcanon

Boeren die grond van het ASR Dutch Farmland Fund in beheer hebben, betalen een erfpachtcanon van 2 tot 2,6 procent. Het verschil in de jaarlijkse vergoedingen hangt samen met de kooprechten die ze op de grond behouden. Daarbij kan het gaan om tussentijdse koop of koop bij einde van de erfpachtperiode.

Boeren kunnen een korting krijgen van 5 tot 10 procent op de jaarlijkse erfpachtvergoeding als de grond duurzaam wordt ingezet. Duurzaam erfpachten houdt in dat wordt voldaan aan bepaalde duurzaamheidseisen op het gebied van bodem, biodiversiteit en bedrijf.

Klimaatslim boeren

Klimaatslim boeren heet dat bij de vermogensbeheerder. Deze strategie gaat uit van een duurzaam inkomen uit een duurzame en klimaatbestendige productie, waarbij de milieu-impact wordt verminderd waar het kan. 'Het uiteindelijke doel is dat de vruchtbare grond beschikbaar blijft voor volgende generaties', licht de fondsdirecteur toe.

Sinds vorig jaar worden alleen nog erfpachtcontracten afgesloten op basis van klimaatslim boeren. Inmiddels voldoet ruim een kwart van de boeren aan deze regeling. Dat loopt volgens de vermogensbeheerder op tot 30 procent in 2026.

Duurzaam grondbeheer

Van den Oever: 'Boeren zijn gemotiveerd om verder te verduurzamen en agrarisch natuurbeheer toe te passen of hun bouwplan te extensiveren. Door nog meer in te zetten op duurzaam grondbeheer, vergroten we onze impact en krijgen boeren korting op de canon om ruimte vrij te maken voor duurzame investeringen. Wij geloven dat alle partijen in de keten samen verantwoordelijk zijn voor deze transitie. Daarin kunnen we elkaar versterken.'

Om in aanmerking te komen voor de regeling klimaatslim boeren, moeten boeren aan drie voorwaarden voldoen. Zij moeten deelnemen aan de Open Bodemindex. Deze index is een getal dat de kwaliteit van de bodem weergeeft. Daarbij geeft het ook handvatten om de bodemkwaliteit te verbeteren. Initiatiefnemers van de index zijn a.s.r. real estate, Rabobank en waterleidingbedrijf Vitens.

Meer biodiversiteit

Gebiedsgerichte maatregelen gericht op meer biodiversiteit zijn de tweede voorwaarde. Daarbij gaat het om zaaien of planten van vlinderbloemige of biobased gewassen.

Boeren moeten 15 procent van het areaal inzetten voor de teelt van gewassen die een positieve bijdrage aan het klimaat leveren, zoals de vlinderbloemige gewassen veldbonen, linzen en kikkererwten en biobased gewassen als vlas, vezelhennep en miscanthus. In plaats daarvan kunnen ze ook kiezen voor 10 procent agrarisch natuurbeheer waarvan minimaal de helft kruidenrijk grasland betreft.

De derde voorwaarde is een businessplan op het gebied van milieu, gezondheid en dierenwelzijn. Van den Oever: 'Dit plan geeft ons inzicht in de huidige activiteiten van de agrariër en de plannen voor de komende vijf jaar. Ook verwachten we een visie op mogelijkheden van emissiereductie en de rol die a.s.r. real estate kan spelen om verdere verduurzaming of verbetering van biodiversiteit mogelijk te maken.'