Pluimvee bereikt bijna nieuwe fosfaat- en stikstofplafonds

De uitscheiding van stikstof was vorig jaar 3 procent lager dan in 2023 en kwam onder het stikstofplafond van 2024 van 489,4 miljoen kilo uit. Daarmee komt het nieuwe stikstofplafond van 440 miljoen kilo in zicht.

De uitscheiding van fosfaat kwam vorig jaar 0,5 procent lager uit dan in 2023. De fosfaatuitscheiding lag wel onder het fosfaatplafond van 150,7 miljoen kilo van 2024, maar moet nog flink dalen om het nieuwe fosfaatplafond van 135 miljoen kilo van 2025 te behalen.

Minder dieren

De pluimveesector is het verst op weg met het behalen van de doelstelling voor 2025. De uitscheiding van de pluimveesector daalt al sinds 2015 door minder dieren en lagere stikstof- en fosfaatgehalten in het voer.

In 2024 nam de stikstofuitscheiding in de pluimveesector sterker af dan verwacht. De stikstofuitscheiding daalde met 7 procent naar 48,7 miljoen kilo flink verder dan de prognose van 50,4 miljoen kilo. Daarmee behaalt de pluimveesector al bijna het nieuwe stikstofplafond van 48,4 miljoen kilo dat met ingang van 2025 geldt. In 2024 zat de sector net als in voorgaande jaren ruim onder het plafond van 54,7 miljoen kilo stikstof.

De fosfaatuitscheiding door pluimvee nam vorig jaar met 9 procent af. De prognose was voor 2024 gesteld op 21,9 miljoen kilo fosfaat. De werkelijke uitscheiding kwam met 20,8 miljoen kilo fosfaat lager uit. De pluimveesector behaalde al bijna het plafond van 20,3 miljoen kilo fosfaat van 2025. Ook zat de sector ruim onder het plafond van 24,1 miljoen kilo stikstof.

Het kan betekenen dat de pluimveesector door de opkoopregelingen, waarvoor zich 243 bedrijven hebben aangemeld in 2025, dan ook onder de eigen plafonds uitkomt. Afroming van rechten zou dan niet nodig zijn. Momenteel is daar vanuit het landbouwministerie nog geen duidelijkheid over.

Ook in de varkenssector daalt de uitscheiding van fosfaat en stikstof de fosfaat sinds 2015 door afnemende aantallen dieren en lagere stikstof- en fosfaatgehalten in het voer.

In 2024 nam de stikstofuitscheiding van de varkenssector met 2 procent af ten opzichte van een jaar eerder. Wel kwam hier de definitieve stikstofuitscheiding met 80,1 miljoen kilo iets hoger uit dan de prognose van 79,1 miljoen kilo.

De fosfaatuitscheiding van de varkenssector kwam in 2024 1 procent lager uit op 32,3 miljoen kilo. Dat is iets hoger dan de prognose van 31,7 miljoen kilo.

Voor zowel stikstof als fosfaat zat de varkenssector vorig jaar ruim onder de plafonds van respectievelijk 91,8 en 36,7 miljoen kilo. Door de flinke aanscherping van de plafonds naar 70,3 miljoen kilo voor stikstof en 27,8 miljoen kilo voor fosfaat heeft de sector nog wel een opgave.

Ook bij de varkenssector is het niet duidelijk wat de impact op de fosfaat- en stikstofuitstoot is van de 573 bedrijven die zich hebben opgegeven voor de opkoopregelingen en in welke mate afroming van de rechten nog nodig is.

Flinke uitdaging bij fosfaat melkvee

Het behalen van het nieuwe fosfaatplafond voor melkvee dat dit jaar op 71,8 miljoen kilo is gesteld, zet de sector voor een flinke uitdaging. De fosfaatuitscheiding van het melkvee met bijbehorend jongvee was in 2024 met 76,7 miljoen kilo juist nog iets gestegen ten opzichte van de 75,6 miljoen kilo van 2023. Daarmee lag de fosfaatproductie ook al boven het plafond van 73,6 miljoen kilo van 2024.

Voor wat betreft de stikstofuitscheiding staat de melkveesector er beter voor. De stikstofproductie van het melkvee en bijbehorend jongvee daalde in 2024 met 3 procent en kwam uit op 265,2 miljoen kilo. Dat is al onder het plafond van 267,8 miljoen kilo stikstof dat vanaf 2025 geldt en ook ruim onder het stikstofplafond van 286,5 miljoen kilo van 2024.

Overig vee moet ook nog krimpen

De stikstofproductie van alle rundvee voor de vleesproductie bleef in 2024 met 33,2 miljoen kilo gelijk aan de productie van 2023. De fosfaatproductie steeg vorig jaar van 8,8 naar 9,5 miljoen kilo. In de grafieken is de fosfaatproductie van rundvee voor vleesproductie meegenomen bij het overig vee.

Bij het overig vee is te zien dat de schapenstapel is afgenomen. Daar daalde de stikstofproductie vorig jaar van 7,2 naar 6,4 miljoen kilo. De fosfaatproductie ging omlaag van 2,2 naar 2,1 miljoen kilo. Bij geiten steeg de stikstofproductie licht van 8,8 naar 8,9 miljoen kilo en de fosfaatproductie van 2,8 naar 3 miljoen kilo. Paarden en pony's produceerden samen ook iets meer met 6,2 miljoen kilo stikstof en 2,3 miljoen kilo fosfaat.

De totale productie van alle overige diersectoren samen kwam vorig jaar uit op 55 miljoen kilo stikstof en 17 miljoen kilo fosfaat. Dat is hoger dan de prognose van 52,9 miljoen kilo stikstof en 16 miljoen kilo fosfaat. Daarmee zitten de overige sectoren boven het plafond van 53,5 miljoen kilo stikstof en 15,1 miljoen kilo fosfaat in 2025.