Lectoraat broedplaats voor vernieuwing pluimveesector

Laura Star is in 2017 begonnen aan Aeres Hogeschool Dronten als lector precisievoeding en duurzame pluimveehouderij, naast haar baan als voedingsonderzoeker pluimvee bij Schothorst Feed Research. Het tweede lectoraat duurzame pluimveehouderij in een circulaire bedrijfsvoering liep van 2021 tot 2025.

Naast Star waren docent-onderzoekers Noa van Leuffen, Sander Lourens en Jasper Heerkens onderdeel van het team. Daarnaast waren Aeres MBO Barneveld, het Poultry Expertise Centre (PEC) en verschillende ondernemingen in de pluimveehouderijsector erbij betrokken. Ze werkten samen met een universiteit in Canada en er is een onderzoeksstal en een trainingscentrum in Indonesië opgezet.

Samenwerken

'Samenwerken als broedplaats voor vernieuwing in de pluimveesector' was dan ook de conclusie van businessmanager Anne-Jo Smits van PEC bij het symposium Pronken met Pluimvee ter gelegenheid van de exauguratie van Star op donderdag 12 juni. Die samenwerking heeft onder meer nieuw lesmateriaal opgeleverd voor pluimveehouderijstudenten.

Onderzoeksleider praktijkgericht onderzoek Sander Lourens heeft in samenwerking met studenten meerdere onderzoeken uitgevoerd. Een van de leukste experimenten was volgens hem het onderzoek naar het effect van levende meelwormen op het gedrag en de productie van vleeskuikenouderdieren.

Bij vleeskuikenouderdieren dreigt na de piek in de eierproductie het risico op vervetting en daarmee lagere bevruchtingspercentages. Door de vleesouderdieren meelwormen te geven die ze uit een buis moesten halen, verhoogde de activiteit van de hennen flink.

Ook het bevruchtingspercentage verbeterde. Dat had beter kunnen zijn als niet alleen de activiteit, maar ook het paargedrag van de hanen was verbeterd. Daarnaast verbeterden de activiteiten van leghennen door de larven, geeft Star aan. 'De dieren kwamen goed aan de leg en het legpercentage en de eikwaliteit waren goed.'

Kweken op mest

Bij dit onderzoek werden de larven gekweekt op de mest van de hennen, om zo te komen tot een circulair systeem. 'Larven kunnen groeien op reststromen en simuleren actief gedrag van pluimvee', legt de lector uit. 'Pluimveemest blijkt een goede voedingsbron te zijn. Alleen is dat wettelijk nu nog niet toegestaan.'

In een ander project zijn reststromen als moutkiemen, bierbostel, uienschillen en paddenstoelensubstraat in verschillende combinaties onderzocht als mogelijke voedselbron voor de insecten. 'Het was een flinke klus voor de studenten om de larven te tellen, te meten en te wegen. De combinatie van paddenstoelensubstraat met uienschillen pakte slecht uit voor de larven', licht Star toe.

Het project krijgt een vervolg in Larvaboost. Daarbij gaan een insectenkweker en een pluimveehouder samen een nieuw kipconcept opzetten. Door de coronapandemie lukte het niet om de larven voor het reststromenonderzoek bij een kweker vandaan te halen. Daarom is eerst een kleinschalige en later een grotere kweekunit in Dronten opgezet. Zowel in Barneveld als in Dronten kunnen studenten nu praktijkervaring opdoen met insectenkweek.

Lager eiwitgehalte

Er zijn veel onderzoeken gericht op de mogelijkheid om coccidiose, veroorzaakt door een darmparasiet, bij vleeskuikens te voorkomen of de problemen te verminderen. Star: 'Aangetoond is dat een lager eiwitgehalte in het voer in combinatie met bepaalde vetzuren de kuikens beter ondersteunt.'

'Alleen zijn de resultaten niet voldoende om de toepassing van de zogeheten coccidiostatica te vervangen. Het blijkt lastig om de schade aan de darmwand door de darmparasiet te onderdrukken. Meer onderzoek is nodig, omdat de verwachting is dat bepaalde coccidiostatica worden verboden', vervolgt ze.

Lourens heeft samen met de studenten een vergelijkend onderzoek uitgevoerd naar uitkomst in de stal of early feeding van eendagskuikens in combinatie met kort of lang transport. 'De combinatie van early feeding met transport pakt niet zomaar goed uit. Vooral na tien uur transport was de uitval te hoog. Dat komt omdat de kuikens door early feeding veel meer warmte produceren. Early feeding vraagt dus om aanpassingen', zegt de onderzoeksleider praktijkgericht onderzoek. Star voegt toe: 'Vervolgonderzoek heeft al laten zien dat het nog veel beter kan.'

'Conditionering tijdens het transport is ook voor vleeskuikens belangrijk. Transporteur Mantrans en wagenbouwer Van Ravenhorst hebben hiertoe een speciale wagen ontworpen', zegt businessmanager Smits. 'De effecten van de conditionering kunnen we verder onderzoeken met behulp van onder andere een warmtecamera.'

Kunnen jonge hennen door precisievoeding met minder eiwit dezelfde resultaten behalen? Dit onderzoek is in samenwerking met de Universiteit van Alberta in Canada uitgevoerd, waarbij de opfokhennen individueel werden gevoerd. Daarbij kon het eiwitgehalte in het voer teruggebracht worden naar 60 procent van de aanbeveling.

Bij praktijkonderzoek samen met Schothorst Feed Research bleek 60 procent echter toch echt te weinig. '80 procent van de norm levert dezelfde resultaten op als 100 procent tot een leeftijd van dertig weken. Het zou goed zijn om het onderzoek te vervolgen tot het einde van de legperiode', besluit Star.