'Handelsoorlog wordt voedseloorlog'

Importheffingen worden ingezet als pressiemiddel om op andere dossiers zijn zin te krijgen. Dossiers die soms economisch van aard zijn (protectionisme), soms een heel ander karakter hebben (migratie, drugs) en soms neer lijken te komen op rancune en ressentiment. Trumps aankondiging van handelstarieven voor Europa ging gepaard met de analyse dat 'de Europese Unie is opgericht om de Verenigde Staten te naaien'.

Importheffingen van 25 procent werden aangekondigd voor Mexico en Canada, uitgesteld en vervolgens alsnog versneld ingevoerd. Het opportunisme waarmee dat gebeurt, zou lachwekkend zijn als het niet zo ernstig is. Voor veel Chinese producten geldt een aanvullende heffing van 10 procent. China en Canada reageerden met handelstarieven voor de Amerikaanse markt.

Het belang van voedselproductie en -voorziening in dit mondiale Stratego-spel mag niet onderschat worden. China's antwoord op de Amerikaanse heffingen richt zich specifiek op landbouwproducten als soja, pluimvee, rundvlees, groenten, fruit, wijn en zuivel.

In een vlucht naar voren stuurde Trump een bericht aan boeren: 'Get ready to make a lot of agricultural products to be sold INSIDE the USA. Have fun!'. Voorzitter van de Amerikaanse soja-industrie zag er de fun niet van in en zei op CNN te vrezen voor de toekomst van zijn sector.

Als deze geopolitieke ijstijd doorzet, komt het ieder-voor-zich-adagium neer op een strijd om grondstoffen (zie Trumps focus op een Oekraïense grondstoffendeal) en voedsel. Die wake up-call moet Europa serieus nemen. De Europese Unie moet prioriteit geven aan het versterken van eigen productie en tegelijkertijd adaptiever omgaan met de snel veranderende wereld.