'Heel de bodem en koester de boer'

Column Melkvee Marije van de Sande 24 jul 2023 om 11:00uur

Ik was laatst bij een bijeenkomst over wat te doen met de waterkwaliteit in dat gebied. De boeren werden direct aangewezen om dat op te lossen. Dat was niet waarom ik daar zat. Ik maak illustraties voor groene projecten. Maar de waterkwaliteit en dat de oplossing bij boeren ligt, zetten me wel aan het denken. We kunnen de problemen in de landbouw ook positief bekijken en de boer inschakelen.

Dat de landbouw onder vuur ligt, daar hebben we het genoeg over gehad. Hebben we het ook voldoende gehad over de toekomst? Over alles wat wél kan en waar de mogelijkheden voor boeren wél liggen? Zijn zij niet heel belangrijk voor landherstel?

De focus ligt zo sterk op wat er misgaat, dat we bijna niet meer zien hoe hard we boeren nodig hebben. Ik denk dat het heel belangrijk is om te blijven kijken naar wat goed is aan de landbouw. Focus op wat goed gaat.

We mogen meer vertrouwen op de kennis van agrarisch ondernemers. Zij weten hoe landherstel kan werken. Er is zoveel mogelijk, ook op het gebied van stikstof en biologisch boeren. Daarbij mogen we meer vertrouwen op het regeneratief vermogen van de aarde. We mogen pioniers zijn op dat gebied. Het is zelfs nodig.

We mogen meer vertrouwen op de kennis van boeren

Marije van de Sande, melkveehouder in Nieuwerkerk

Dat is wat ik zie als ik door onze notenboomgaard loop. Dat is dezelfde plek waar ook onze koeien lopen. Voor ons was dit een stap naar landherstel. En dat herstel begint bij het goed verzorgen van de bodem. Hoe krijg je die bodem divers, gezond voor de aarde en voor de koe?

De bomen en wat we zaaien zorgen samen voor meer biodiversiteit. Wat je in de grond zaait, hoe je de grond verzorgt, wat je die geeft en wanneer je er weer iets uithaalt spelen stuk voor stuk een belangrijke rol bij landherstel.

Het is jammer dat het nieuws zo negatief is. Vanuit negativiteit kun je niet bouwen. En dat is nu juist wat we wel moeten doen. De volgende generatie heeft niet meer behoefte aan voedsel uit fabrieken. Voedsel uit de grond, dichtbij, van land naar klant. Dat is volgens mij nodig.

Het is wel tijd om die bodem te helen, voedselbossen te planten, te vechten voor biodiversiteit. En niet alleen om natuur te creëren waar we naar kunnen kijken. We hebben eten nodig en moeten de aarde ook zelf weer voeden, niet uitbuiten.

Als we willen veranderen is het niet verstandig eerst al die boerderijen af te breken. Met kennis van duizend jaar geleden mogen pioniers opstaan die het regeneratieve vermogen van de aarde erkennen en daar iets goeds mee doen. Landbouw is niet iets waar we met zijn allen tegen moeten vechten. Het is tijd om de bodem te helen en de boer te koesteren.