5 vragen over Stikstoffonds en Klimaat- en transitiefonds

Waar komen de plannen voor deze fondsen vandaan?

Ze zijn het resultaat van de onderhandelingen over een nieuw regeerakkoord voor het kabinet Rutte IV. 'Een klimaat- en transitiefonds van 35 miljard euro voor de komende tien jaar helpt de benodigde energie-infrastructuur aan te leggen, de groene industriepolitiek te verwezenlijken en de mobiliteit en gebouwde omgeving te verduurzamen', zo is in het regeerakkoord vastgelegd. De huidige SDE++-subsidieregeling blijft naast dit klimaat en transitiefonds bestaan.

En het Stikstoffonds?

Daarover meldt het regeerakkoord: 'Een Nationaal Programma Landelijk Gebied pakt de uitdagingen in de landbouw en natuur aan met een transitiefonds waarin tot 2035 cumulatief 25 miljard euro beschikbaar komt. In bestuurlijke afspraken met provincies worden voorwaarden vastgelegd voor het vrijgeven van rijksbudget.'

Elders in de tekst is te lezen dat het zal gaan om een 'ruimhartig' transitiefonds en een 'langjarig, voorspelbaar en coherent beleid'.

Zijn de plannen al uitgewerkt?

Nee, volgens minister-president Mark Rutte wordt daar hard aan gewerkt. Hij belooft dat de verantwoordelijke ministers 'hun oor te luister leggen, binnen en buiten Den Haag. Daarna komen zij met voorstellen naar het parlement'.

In een debat met de Kamer gaf Rutte al gelijk een winstwaarschuwing: 'Het zal niet allemaal foutloos gaan. Dit is zo'n groot vraagstuk, dus ook hier voorspel ik dat we na een tijdje zullen zeggen: 'Hé, dat hadden we net anders moeten doen.''

Hebben de Kamerleden al een mening over de instelling van de miljardenfondsen?

Ja, vanuit de oppositie klinkt forse kritiek. Dat varieert van 'allerlei wazige fondsen' en 'dit kabinet gaat met geld gooien' (PVV) tot 'het echte probleem ligt bij een aantal veehouders dat heel veel stikstof uitstoot. Koop die gericht uit. Ben je dan niet vele malen goedkoper uit?' (PvdA). De SGP waarschuwt tegen 'politieke willekeur en ongewenste lobbykrachten'.

Hoe reageren de coalitiepartijen?

Die zijn in principe positief, maar ze willen wel dat er duidelijke spelregels komen en dat de Kamer wordt betrokken bij de uitwerking en invulling. Dat is vastgelegd in een breed gesteunde motie van ChristenUnie en VVD. Omdat het nog even kan duren voordat de instellingswetten naar het parlement gaan, vraagt de motie om op Prinsjesdag een voorlopige begroting voor de fondsen te presenteren.