Verreiker op je bedrijf is een investering in je werkplek

Het alternatief voor de nieuwe verreiker was een tweedehands shovel. 'Hoeveel kosten je daaraan hebt, is onzeker. Natuurlijk is dit een investering, maar per draaiuur denk ik dat we op gelijke kosten uitkomen', redeneert Wim Bos.

Balen kuil uithalen en overbrengen in de mengwagen, voer uitschuiven van de ene stal naar de andere of het vervangen van een tl-balk hoog in de schuur, er gaat geen dag voorbij zonder dat de verreiker wordt ingezet op de boerderij in Zuidbroek.

Bos nam het bedrijf, een melkveehouderij met 250 melk- en kalfkoeien en bijbehorend jongvee, niet lang geleden over van zijn vader. Sindsdien runt hij de boerderij samen met zijn vrouw. 'En met mijn vader. Die werkt nog volop mee want hij kan nog geen afscheid nemen.' En juist vader Tonny maakt vele uren op de verreiker. 'Hele dagen is misschien overdreven, maar de machine wordt intensief gebruikt, jaarlijks zo'n duizend uur', schat Bos.

'Voorheen deden we veel met een shovel. Maar toen deze aan vervanging toe was, zijn we verder gaan kijken', zegt hij. Het laden van de mengwagen – we hebben een hoge voermengwagen van 32 kuub – was moeilijk met de shovel. En ook voor de landwerkzaamheden was de machine niet ideaal. Alle kuil wordt ingekuild in ronde balen. Die balen liggen op het land en moeten naar huis, daarvoor gebruikten we dan een shovel met tweepaksklem. In vergelijking met een verreiker is die veel zwaarder, waardoor we meer sporen in het land kregen.'

En zo kwam in 2007 de eerste verreiker van Manitou in beeld. Winst, vooral in de arbeidsbesparing en het gebruiksgemak. 'Een shovel of voorlader is niet per se slechter. Ze zijn alleen minder wendbaar, door ons gebruik op het land is dat voor ons wel gewenst. Daarnaast doen we alles in ronde balen, we moeten daarom iedere keer afstappen om het plastic af te snijden. Het in- en uitstappen gaat op de verreiker veel makkelijker. Ook werken we veel in de hoogte, we stapelen de balen vijfhoog. Met een shovel kun je zo hoog niet tillen. Een verreiker past daarom beter bij ons bedrijf', zegt Bos.

'We hebben 125 hectare land, honderd hectare gras en 25 hectare mais. Alle landwerkzaamheden doen we zelf. Daarvoor hebben we ook de mechanisatie. Ik pers de balen, mijn vader brengt ze – met de verreiker – naar huis. We willen dus ook met de machine op het land en hebben daarom gekozen voor de breedste band met trekkersprofiel. Met de relatief lichte verreiker maken we minder sporen dan met een shovel. Voor grondverzet is deze machine niet echt gebouwd maar dat doen we toch niet zo veel.'

Handmatige transmissie

Bij de eerste aanschaf in 2007 had Bos de keuze tussen verschillende merken. Het werd een Manitou. 'Allereerst sprak de dealer ons aan. Ook de prijs en het vertrouwen in de machine speelde een rol. Daarnaast was de handmatige transmissie voor ons doorslaggevend. Het andere merk werkte met een hydrostatische aandrijving. Daarmee hadden we al ervaring met de shovel en dat was geen succes omdat we de verreiker veel voor trekwerk gebruiken', vertelt Bos. 'Inmiddels zitten we al veertien jaar bij onze dealer. Een duurzame relatie met een dealer vinden we belangrijk. Als er wat is, dan weet je ook dat het wordt opgelost.'

Bos heeft een heel arsenaal werktuigen die hij aan de verreiker kan koppelen: een balenprikker en -knipper, een stroklem, hoge werkbak, een pelikaanbak, een schuif. 'Veel daarvan hadden we al en hebben we laten ombouwen zodat deze aansluiten op de verreiker', zegt hij.

'Ze zijn oliegestuurd, daarom hebben we ervoor gekozen een snelkoppeling op de mast te hebben. Voorheen moesten we bij het drukloos maken de motor uitzetten om de olieslangen om te wisselen. Nu kan dat met één druk op de knop. Met een hendel kunnen we de snelwissel bedienen. Is deze dicht, dan kan het werktuig dat is aangekoppeld aan het oliecircuit ook nooit los. Het zorgt voor extra veiligheid en je hebt geen olie aan je handen. Een fijn systeem.'

Derde verreiker

Ondanks dat op de meeste bedrijven in de regio nog de shovels rondrijden, koos Bos nu al drie keer opnieuw voor een verreiker. 'We willen de machine jong houden dus na gemiddeld zes jaar ruilen we hem weer in voor een nieuwe', zegt hij.

De nieuwste verreiker ruilde hij anderhalf jaar geleden in voor zijn voorganger: 'Deze nieuwste versie heeft 6 meter en is 140 pk. Een korte machine met korte draaicirkel. We hebben gekozen voor de sterkste motor en grootste oliepomp. Hij is sterk en wendbaar, er is vlot mee te werken.' Geen overbodige luxe want het bedrijf verwerkt drieënhalf duizend balen per jaar. 'Dat moet soepel gaan.'

'Een van de verschillen met de vorige is dat dit nieuwe model een vario-transmissie heeft. Hiervoor hadden we een schakelbak. Dat werkt heel anders, je moest steeds remmen om de snelheid te regelen. Als je dan een dag bezig bent om balen van het land te halen dan heb je aan het einde wel last van je knie.

'Doordat dit een vario is, gebruik je het rijpedaal en hoef je alleen naar voor en naar achter te schakelen. De rem gebruik je niet zo veel meer. In ergonomisch opzicht is dit echt een verbetering', stelt Bos.
'Daarnaast is ook het zicht naar boven beter. En we hebben voor het eerst een airco. Lang dachten we: 'Dat is niet zo nodig'. Maar inmiddels is het toch wel fijn. Al met al is de machine luxer en comfortabeler, je zit er met plezier op. Het is zeker geen verkeerde werkplek.'