'Voor wat, hoort wat'

Column Akkerbouw Hilko Bos 07 jul 2021 om 12:00uur

Het kostte de EU een paar jaar extra, maar vorige week klonk applaus bij de Europese raad van landbouwministers bij het beklinken van het nieuwe GLB op hoofdlijnen. In Luxemburg was men opgelucht dat het ei eindelijk gelegd is.

Toch lijkt van opluchting in de rest van de EU weinig sprake: de landbouw ziet minder budget en meer eisen, natuurorganisaties vinden de vergroeningseisen niet ambitieus genoeg en te vrijblijvend en veel landgenoten begrijpen niet dat landbouwers 'zomaar' zulke sommen geld ontvangen. Kritiek die er ook bij het huidige GLB al was trouwens.

Sommigen betitelen de landbouwsector als een tegenstribbelaar als het gaat om verduurzaming. 'Voor wat hoort wat', schreef een ex-ambtenaar van LNV die bezorgd is dat 'echte vergroening' uitblijft doordat het GLB te aantrekkelijk is gemaakt voor boeren die niet willen verduurzamen.

En dat terwijl vanaf 2023 minimaal een kwart van het budget voor inkomenssteun gereserveerd wordt voor ecoregelingen, die nog niet uitgewerkt zijn overigens. Dit geld krijgt een agrariër alleen bij extra inspanningen op het gebied van bijvoorbeeld klimaat of biodiversiteit. En dat is een fors deel van het landbouwbudget. Een krimpend budget welteverstaan. De rijksoverheid omschrijft dit op haar site als 'een betere beloning voor boeren die duurzaam werken op hun akkers en weilanden'.

De sector moet stappen zetten, maar de consument moet ook kleur bekennen

Hilko Bos,akkerbouwer in Oldehove

Tja, en dan krijg je te horen: Voor wat, hoort wat. Nu hoort u mij niet klagen. Het is geen verrassing dat de eisen die de maatschappij stelt aan de voedselproductie terug komen in het GLB. Met geld is immers te sturen.

Maar wat me vooral verrast, is de relatief negatieve opinie. Een kwart van het landbouwbudget voor verduurzaming en vergroening is een grote stap. Nog los van verduurzaming buiten de GLB-eisen om. Dat is toch wat waard. En dat kost ook wat. Linksom of rechtsom zal men dat moeten opbrengen. Is het niet via subsidies, dan via productprijzen. Liever nog zelfs.

Maar dat zal niet meevallen. Exportmarkten lopen hier niet warm voor. En het percentage van het Nederlandse gezinsinkomen dat aan voedsel uitgegeven wordt, was nog nooit zo laag. De sector moet stappen zetten, maar de consument moet ook kleur bekennen. Kiezen dus voor eerlijke Nederlandse producten. Niet alleen duurzaam produceren, ook duurzaam consumeren. Want ja: voor wat, hoort wat.