Kweker beproeft teelt zeekool in lagen

Jean-Pierre van Wesemael verbouwt zilte groenten op het bedrijf Saeftinghe Zilt in Nieuw-Namen, Zeeuws-Vlaanderen. Daarnaast runt hij met zijn ouders Eric en Martine Op de Mariahoeve, een akkerbouw- en loonbedrijf met een toeristische tak. 'Op onze 45 hectare verbouwen we aardappelen, suikerbieten, graszaad en wintertarwe', legt Van Wesemael uit.

'Ook doen we loonwerk voor de teelt van onder andere suikerbieten en bonen voor andere akkerbouwers hier in de omgeving. Wij verzorgen hun gewassen en verrichten werkzaamheden als spitten, zaaien en oogsten. Daarmee is mijn vader veertig jaar geleden begonnen', vervolgt de ondernemer. 'Verder verzorgen we horeca-arrangementen met excursies naar het naast onze boerderij gelegen Verdronken land van Saeftinghe. En we geven uitleg over Saeftinghe Zilt en onze bedrijfswerkzaamheden.'

Zeekraal en lamsoor

Van Wesemael zit sinds 2007 in een maatschap met zijn ouders en is sindsdien bezig met het telen van zilte groenten. 'Het sprak mij aan om iets met de verzilting te doen, waarmee we in deze omgeving veel te maken hebben. Ik ben op 500 vierkante meter begonnen met zeekraal en lamsoor. Toen dat goed uitpakte, hebben we uitgebreid. De teelt van de groenten valt prima te combineren met onze andere werkzaamheden.'

De zilte groente is bestemd voor sterrenrestaurants. In Nederland, maar vooral daarbuiten. Onder andere in Frankrijk, België en Duitsland.

Voor de bevloeiing gebruikte de ondernemer een eb- en vloedsysteem met brak water. Maar hij merkte dat het met de droge zomers van de afgelopen jaren lastig was om de kwaliteit constant te houden. 'We zijn gestopt met de teelt van zeekraal, omdat het een groente is die veel water nodig heeft', zegt de agrariër. 'Bovendien is het geen exclusieve groente meer, want ze ligt ook in de supermarkten. Ik heb meer diversiteit gezocht in wat 'drogere' teelten, zoals een zilttolerante aardappel en zeekool.'

Stek van wilde plant

Zeekool groeit in het wild langs de Europese kustlijnen, bijvoorbeeld op krijtrotsen. In Nederland is de plant bijvoorbeeld langs de Afsluitdijk te vinden. Van Wesemael heeft zijn planten zelf opgekweekt uit een stek van een wilde plant.

'Er is geen veredelingsbedrijf van zeekool dat zaaigoed maakt, vandaar dat we zo zijn begonnen. Die ene stek heb ik verdeeld in zo'n honderd stukjes, waaruit vervolgens nieuwe planten zijn ontstaan. De bladeren van de zeekool zijn niet eetbaar, maar de scheuten wel. Het is geen kool, maar heeft wel een lichte koolsmaak. Een beetje ziltig, nootachtig. Zeekoolscheuten kun je rauw eten, maar ook geroerbakt of geblancheerd.'

Het plukken van de zeekool gebeurt met de hand en in een kilo gaan zo'n 120 scheuten. Omdat er belangstelling is vanuit de markt voor de groente, heeft Van Wesemael de eerste stappen gezet om de teelt verder te professionaliseren.

Optimale oogst

Door de wortelstokken in het najaar te rooien en in kisten te zetten, kan de ondernemer de scheuten op soortgelijke wijze als witlof inpandig onder beschutte omstandigheden produceren. 'Mijn streven is om dit jaar voor de kerst een optimale oogst te produceren en volgend voorjaar maandelijks wat grotere hoeveelheden.' Van Wesemael hoopt hiermee een voorschot op de toekomst te nemen, waarin hij de traditionele akkerbouw als onhoudbaar ziet.

'Naar mijn idee hebben veel boeren wel kennis en kunde van de gewassen die ze verbouwen, maar minder verstand van marketing', stelt Van Wesemael. 'Met mijn zeegroente wil ik de hele keten, van zaadje tot restaurant, in eigen hand hebben, zonder schakels ertussen. Ik wil zorgen dat het een schaarse markt blijft, waarbij de vraag groter is dan het aanbod. Op die manier houd je een reële marge over.'

Subsidie

Om zijn plannen waar te maken, wil Van Wesemael de zeekool in lagen gaan telen met een klimaatregeling en een eigen verpakkingslijn. Omdat de zilte teelt voorsorteert op problemen die mogelijk ontstaan door de toenemende verzilting in de kustzone en nieuwe economische kansen biedt, heeft de provincie Zeeland hiervoor subsidie toegekend.

De ondernemer probeert ook andere groenten onder zilte omstandigheden te kweken, zoals zeevenkel, zeebanaan, bonen en oesterblad. 'We zitten hier vlakbij de Hedwigepolder die ontpolderd wordt en net over de grens in België komt minder landbouwgrond. Dat betekent minder werk voor loonbedrijven als het onze. De zilte teelt is daarop een mooie aanvulling. Ik lever nu aan zo'n vierhonderd restaurants en ik verwacht dat zilte groenten voorlopig nog een nichemarkt zullen blijven', besluit Van Wesemael.