Twijfels over slagkracht actieplan Schouten

De D66-motie die eind 2017 de aanzet gaf tot de kringloopvisie van Schouten kreeg destijds brede steun van de oppositie. SGP, SP, GL, PVV en PvdA gaven hun stem aan het voorstel dat voortkwam uit het regeerakkoord tussen VVD, CDA, D66 en CU. Hoe anders klonken de reacties afgelopen maandag, tijdens de behandeling in de landbouwcommissie van het realisatieplan waarmee de minister de transitie voor elkaar wil krijgen.

Nu de route naar kringlooplandbouw in de verf staat, mist de oppositie duidelijke afspraken over de verbeterdoelen die de transitie moet gaan waarmaken op zaken als fosfaat/stikstof, mineralenuitspoeling, dierenwelzijn en natuurherstel.

SP-Kamerlid Frank Futselaar illustreerde zijn teleurstelling met het opsommen van alle bureaus die in de afgelopen periode met een kritisch rapport over de landbouw naar buiten kwamen. 'En wat zien we terug? Een serie experimenten en de hoop op het nieuwe GLB.'

Kritiek was er ook op de grote verantwoordelijkheid die Schouten legt bij consumenten. Die zouden in haar ogen bereid moeten zijn meer te betalen voor producten afkomstig uit een duurzaam landbouwsysteem. In het realisatieplan ontbreken sturingsmaatregelen, zoals bindende afspraken met ketenpartijen, waarmee Schouten de regie over de snelheid van de transitie meer in eigen hand kan nemen.

GL-Kamerlid Laura Bromet kwam met een voorstel om de hele vleesveehouderij in 2025 op het niveau van Beter Leven 1 ster te zetten. In 2035 zou dit dan nog een ster meer moeten worden. Dit voorstel gaat Schouten en de regeringspartijen veel te ver. Aangezien er geen EU-beleid is voor stalsystemen, zou de Nederlandse veehouderij zich volledig uit de markt prijzen.

Kritiek kwam er ook vanuit de coalitie. Regeringspartijen VVD en CDA zijn er niet van overtuigd dat de door Schouten gewenste verbetering van het verdienmodel wel van de grond komt. CDA'er Jaco Geurts pleit voor stimulering van de afzet via korte ketens. Ook wil hij dat er ondersteuning komt voor boeren bij het opzetten van gezamenlijke afzetorganisaties.

VVD'er Helma Lodders wil dat Schouten voorkomt dat Nederlandse supermarkten over de grens gaan inkopen als hier de prijzen stijgen. D66 wil dat Schouten daar afspraken over maakt, zodat de retail de transitie niet kan ondergraven door het importeren van producten die niet aan de EU-normen voldoen.

Komende week zal de Tweede Kamer stemmen over de reeks moties die het debat opleverde. Dan zal blijken of het de partijen lukt om Schouten met scherpere omschrijvingen aan haar kringlooptransitie te laten beginnen.