Melken voor de wereldmarkt

Column Melkvee Helwi Tacoma 20 aug 2018 om 09:25uur

Mycoplasma bovis (MB) is voor Nieuw-Zeeland een nieuwe ziekte. Tot voor kort waren er maar twee landen waar MB niet voorkwam: Noorwegen en Nieuw-Zeeland. In juli 2017 werd de ademhalingsziekte vastgesteld bij een koppel koeien nabij Oamaru. Sindsdien heeft de ziekte zich verspreid over beide eilanden, voornamelijk door transport van besmette dieren.

De regering heeft in overleg met de sector besloten MB uit te roeien. Tot nu toe zijn er 32.500 dieren geruimd op 30 bedrijven, 33 bedrijven zijn besmet en worden nog geruimd, 197 voorheen verdachte bedrijven zijn onbesmet verklaard en zo'n 370 bedrijven zijn nog verdacht. De schatting is dat er 15.000 dieren moeten worden geruimd, voordat MB is uitgeroeid, als dat tenminste lukt. De ziekte is nu overgesprongen van de melkveesector naar vleesveebedrijven door aankoop van besmette stierkalveren.

Met ons systeem van seizoensmatig afkalven hebben we een dilemma. Binnenkort begint de periode van kunstmatige inseminatie (ki), vijf tot zes weken lang, en op de meeste bedrijven worden er daarna tweejarige stieren met de koeien uitgeschaard om de resterende nog niet drachtige dieren te bevruchten.

De pinken worden meestal ook uitgeschaard met stieren. Die stieren worden in de regel aangekocht vanuit de vleesveesector, die ze weer gekocht heeft vanuit de melkveesector. Een perfecte cirkel voor een besmettelijke ziekte om zich verder te verspreiden.

De uitbraak van MB heeft vooral aangetoond hoe lek het systeem van veeregistratie is

Helwi Tacoma, melkveehouder in Nieuw-Zeeland

Dus wat moeten we? 100 procent ki en geen stieren aankopen lijken het veiligste, maar dat betekent dat we tien tot twaalf weken elke dag tochtige koeien moeten vinden en uit het koppel halen voor ki. Voor de meeste bedrijven is dat niet te doen. Vijf tot zes weken is al lang genoeg. Daarna verslapt de aandacht en worden de resultaten slechter.

Stieren testen is niet echt een oplossing: een keelswab is technisch de beste test, specifiek maar niet gevoelig. En ga maar eens een keelswab halen bij een tweejarige stier die net van een bedrijf van 300 hectare heuvelig land komt.

De uitbraak van MB heeft vooral aangetoond hoe lek het systeem van veeregistratie (NAIT) is. In theorie is van elk dier bekend waar het is en waar het vandaan komt. De praktijk wijst uit dat het systeem 30 tot 40 procent up-to-date is.