Knoeien met koeien

'Alsof jij mee zou hebben gedaan aan deze fraude', spot ik. 'Je weet dat jij je geen fout kunt permitteren; je wordt elk jaar gecontroleerd. Eén misstap en je moet al je koeien oormerken.' Jurre knikt. Omdat we een van de laatste oormerkweigeraars van het land zijn, liggen we onder de loep. Jaarlijks kunnen we rekenen op een onaangekondigd bezoek van de NVWA, waarbij onze alternatieve administratie wordt nagekeken.

Deze bestaat uit foto's van pasgeboren kalveren, waarbij de print van de vacht en het bijbehorende - losse - oormerk goed zichtbaar zijn. Daarnaast worden enkele haarmonsters van de dieren genomen. 'Lastig, tijdrovend', aldus Den Haag. En dus worden alle boeren met koeien zonder oormerken 20 procent gekort op de Europese landbouwsubsidie.

Vier jaar geleden bleek een foutje in onze administratie reden om drie maanden op slot te moeten. Uit eigen ervaring kunnen we dus zeggen: dat is heel vervelend. Er komen kalveren bij, vaarzen worden koeien en oude koeien mogen niet naar de slacht. In de stal wordt het krap; al die extra GVE's lijken me de bedoeling niet.

De vraag is nu hoeveel van de tweeduizend verdachte bedrijven daadwerkelijk hebben gefraudeerd. Een belrondje langs geblokkeerde boeren doet me geloven dat er in veel gevallen eerder sprake is van fouten in de administratie dan dat er bewust met cijfers is geknoeid. 'Een verdwenen kalf in het buitengebied, een kuisje dat per ongeluk als stier werd aangemeld. Dat heeft niets met fraude te maken.'

Om elk verhaal achter de alarmerende statistieken in het I&R-systeem te kennen, zijn fysieke controles nodig. DNA-onderzoeken, het nakijken van de melkproductieregistratie. Bezoekjes aan slachthuizen. De NVWA heeft er zijn handen vol aan.

Lastig, tijdrovend. En misschien wel onmogelijk.