Boer wil beter vraag en aanbod geitenmelk

Gerrit en Carla Verhoeven uit Biezenmortel namen in 1992 het gemengde bedrijf met varkens en melkvee over van Gerrits ouders. 'In 1997 hebben we al het vee weggedaan en zijn we begonnen we met zeshonderd biologische melkgeiten. Wij hadden geen geloof in de bulkmarkt en besloten over te stappen naar een nichemarkt', legt Gerrit Verhoeven uit.

De overschakeling naar biologische melkgeiten verliep voorspoedig, doordat de ondernemers hulp kregen van DLV en Van Gorp Biologische Voeders. Ze bouwden een potstal voor zeshonderd melkgeiten en maakten de grupstal geschikt voor lammeren. In die jaren hadden de geiten een rollend jaargemiddelde van zo'n 800 tot 850 kilo melk per melkgeit.

Afnemer

Daarna volgde een zoektocht naar een afnemer. 'Ik ben in 1996 aan het bellen gegaan en sprak met diverse verwerkers. Uiteindelijk werd het Kaasmakerij De Jong in Alphen. Bijzonder was dat wij de eerste geitenhouders waren die aan De Jong gingen leveren', stelt Verhoeven.

Doordat de focus bij De Jong op den duur meer naar de verwerking van de melk ging en het grootschaliger werd, stapte de Brabantse geitenhouder over naar Amalthea.

Groene Geit

In 2000 richtte een aantal biologische geitenhouders uit heel Nederland belangenvereniging de Groene Geit op. 'Daar ben ik tien jaar voorzitter van geweest. In die jaren hebben we onder andere met Wageningen University & Research en het Louis Bolk Instituut onderzoek gedaan, zodat de biologische geitenhouderij in Nederland professioneler werd.'

Een van de onderzoeken was het kostprijsonderzoek dat uitgevoerd werd in samenwerking met het LEI en Wim Govaerts van adviesbureau Wim Govaerts & Co cvba. 'Mede door dit onderzoek werd steeds duidelijker dat de werkelijke kostprijs in de biologische geitenhouderij hoger lag dan de opbrengstprijs. De prijzen voor geitenmelk waren van 1997 tot 2008 vrij stabiel en eigenlijk te laag voor een goede boterham. Door dit onderzoek besloten we te proberen een coöperatie op te zetten in 2005, maar helaas mislukte dat', zegt Verhoeven.

Enkele jaren daarvoor, in 2002, verdubbelde de Brabantse ondernemer naar 1.200 stuks melkgeiten en 400 lammeren.

Faalkosten

In 2009 lukte het Verhoeven wel om samen met een groot aantal biologische geitenhouders een coöperatie op te richten. 'Dat is Organic Goatmilk Coöperatie (OGC), waar ik sinds 2011 voorzitter van ben.' OGC is volgens hem een coöperatie die voor de biologische geitenhouders van groot belang is. 'Een actuele ontwikkeling is dat wij bezig zijn samen met onze verwerkers te kijken hoe we de faalkosten zo veel mogelijk uit de keten kunnen halen.'

Zo was er bijvoorbeeld een verwerker die een capaciteit van 25 ton had, maar die in de winter slechts kleine hoeveelheden (8 ton) geitenmelk verwerkte, omdat geiten in de winter minder melk geven en in verband met droogstand. OGC keek samen met deze verwerker hoe de verwerkingscapaciteit volledig benut kon worden, bijvoorbeeld door één keer per week te leveren.

Nieuwe markten

Iets anders wat OGC doet, is nieuwe markten zoeken. Rond 2009 werd geitenmelk veelal tot harde kaas verwerkt. 'Door onze inspanningen worden er nu diverse producten van gemaakt, zoals babyvoeding, zuivel en zachte en harde kazen. Een ander groot voordeel van deze nieuwe aanpak is dat de vraag naar dit soort biologische producten is gestegen', constateert Verhoeven.

De OGC blijft focussen op alle manieren om vraag en aanbod nog beter op elkaar af te stemmen. 'Wij vinden namelijk dat een normaal gezinsbedrijf met zes- tot achthonderd melkgeiten een fatsoenlijk inkomen uit het bedrijf moet kunnen halen.'

Uitbreidingsverboden

De afgelopen tijd is de geitenhouderij opgeschrikt door de uitbreidingsverboden in Noord-Brabant en Gelderland en de 2 kilometerregel in Zuid-Holland. Ook de biologische sector houdt dit bezig. 'Carla en ik hebben besloten dat we niet veel verder door gaan groeien qua bedrijfsomvang', zegt Verhoeven.

Dat is ook de belangrijkste reden dat het echtpaar meedraait met de Landbouw Innovatie Campus van provincie Noord-Brabant, HAS Hogeschool in Den Bosch en ZLTO. Samen met vijf andere agrarische bedrijven zit de familie in de eindfase van het traject. 'Dit houdt dus in dat we kijken hoe we, zonder door te groeien, meer inkomen kunnen genereren.'