Over twee weken uitspraak in fosfaat-geding

Woensdag diende bij de Haagse rechtbank het eerste kort geding namens 140 melkveehouders, met name uit Noord-Brabant. Zij willen dat voor hun bedrijven het fosfaatreductieplan buiten werking wordt gesteld, net als voor de veehouders die eerder dit jaar naar de rechter stapten.

De voorzieningenrechter stelde aan het begin van de zitting vast dat 'een hoop boeren zijn wakker geschud' door de uitspraak van begin mei. 'Zij wensen in een gelijke positie gesteld te worden', vatte hij de kern van het kort geding samen.

Niet aanvaardbaar

Verdediger Marieke Toonders, die namens de melkveehouders het woord voerde, legde uit waarom voor haar clienten het fosfaatreductieplan niet aanvaardbaar is. Het gaat om ondernemers die voor de peildatum van 2 juli 2015 al onomkeerbare investeringsbeslissingen hebben genomen voor uitbreiding van hun bedrijf.

Op dat moment was volgens Toonders 'op geen enkele manier voorzienbaar' dat er een stelsel van fosfaatrechten zou komen, voorafgegaan door de 'noodgreep' van een fosfaatreductieplan. De kortingen en het heffingenstelsel waar ze nu mee geconfronteerd worden, kwalificeert ze als 'onrechtmatig'.

Ondeugdelijke basis

'De Staat heeft de problematiek rond het fosfaatplafond te laat erkend en heeft nagelaten tijdig in te grijpen', aldus de verdediger. De juridische basis van het fosfaatreductieplan, de uit 1957 daterende Landbouwwet die zich richt op het bevorderen van de landbouwproductie, noemt ze ondeugdelijk.

De advocaat benadrukt dat alle eisende melkveehouders hun uitbreidingsplannen uitvoerden volgens de toen geldende regels, met name van de Wet verantwoorde groei melkveehouderij. Ze zorgen er voor over voldoende grond te beschikken of ze laten alle extra mest verwerken.

De verdedigers van de Staat wezen onder meer op het belang van het behoud van de Nederlandse derogatie. Als alle 350 veehouders die nu naar de rechter stapten alsnog worden vrijgesteld van het fosfaatreductieplan dan is er 'een reële kans' dat het fosfaatplafond dit jaar toch wordt overschreden.

Onjuiste gegevens

Bovendien suggereerden ze dat een deel van de eisers het niet zo nauw zou nemen met de juistheid van de ingediende gegevens. Vier voorbeelden moesten dat aantonen, maar die werden door de advocaten van de betreffende veehouders met klem weersproken.

Een poging van beide partijen om het eens te worden over een tijdelijke voorziening tot er een uitspraak is in het hoger beroep van de eerdere zaak, lukte niet. De melkveehouders zetten hun zaak door en hopen op 9 augustus te horen dat het fosfaatreductieplan voor hen buiten werking wordt gesteld.