'Goed om één lijn te trekken voor belang van sector'

Rona Uitentuis behartigt als portefeuillehouder ruimtelijke ordening namens LTO Noord regio West de agrarische belangen bij de aanleg van nieuwe leidingen. Ze ziet voordelen in een gemeenschappelijke basisaanpak, uitgaande van een systematiek zoals die met grote spelers als Gasunie en Tennet is afgesproken – het 'kapstokhaakje' – waar maatwerk per provincie aan kan worden gehangen.

Als LTO moeten we ervoor waken dat we sectoren tegen elkaar laten uitspelen

Rona Uitentuis, portefeuillehouder ruimtelijke ordening LTO Noord regio West

Wat maakt West-Nederland anders dan de rest?

'De grondprijs is hier hoger, net als de ruimtelijke druk. En er ligt relatief meer 'warme grond'. Als ergens een leiding wordt aangelegd, verkleint dat de kans op een herbestemming van die grond voor bijvoorbeeld woningbouw. Daarnaast hebben we een variatie aan agrarische sectoren, soms dicht op elkaar en met specifieke eigenschappen. Sommige glastuinders hebben belang bij de leidingen, bijvoorbeeld voor het aanvoeren van restwarmte. Als LTO moeten we ervoor waken dat we sectoren tegen elkaar laten uitspelen.'

Wat vindt u van de strategie van LTO Nederland?

'De Belemmeringenwet Privaatrecht dateert al van begin vorige eeuw en moet dringend worden herzien. Daarin is geen onderscheid tussen algemeen en commercieel belang omdat de overheid destijds alle nutsvoorzieningen aanlegde. Het is goed om één lijn te trekken voor het gezamenlijk belang van onze sector. We zijn juist daarom blij met het 'kapstokhaakje' in de LTO-aanpak, dat ons in staat stelt met commerciële partijen andere afspraken te maken dan met Gasunie en Tennet.'

Hoe lukt dat?

'Door collectief goede expertise in te huren bij LTO. Voor individuele grondeigenaren is dit een complexe materie. Daarom is het goed om dit werk uit te besteden. Onze specialisten proberen er voor iedereen een acceptabele vergoeding uit te halen. Ook kan een leidinglegger gebruikmaken van de diensten van LTO om draagvlak te creëren voor de aanleg van leidingen en de bijbehorende vergoedingen.

'Individuele ondernemers hoeven hier niet mee akkoord te gaan, maar lopen dan wel het risico een gedoogplicht opgelegd te krijgen en uiteindelijk een lagere vergoeding te ontvangen. Ons advies is: organiseer het collectief.'

Hoe gaat u daarbij om met niet-leden?

'Haha, die mogen natuurlijk altijd lid worden. Maar serieus: het mooiste is als zoveel mogelijk ondernemers meedoen. Dus als niet-leden aansluiten, moeten we daarvoor openstaan. Alleen niet onder de precies dezelfde voorwaarden, omdat het dan zou lonen om gratis mee te liften. Een extra vergoeding voor de dienstverlening lijkt me reëel.'

Staan leidingbeheerders eigenlijk open voor deze centrale aanpak?

'Commerciële partijen zijn gewend scherp te onderhandelen. Toch vermoed ik dat ze mee willen in deze manier van werken. Bij draagvlak in het gebied kunnen ze sneller knopen doorhakken. Tijd is voor hen ook geld.'

Wat raadt u agrarische ondernemers aan, die ook met een nieuwe leiding worden geconfronteerd?

'Overleg via de afdeling of het wenselijk is om met LTO Nederland in zee te gaan. Bij voldoende draagvlak kan hun expertise in dit soort complexe onderhandelingen worden ingebracht in de gesprekken met de leidinglegger voor een collectieve afspraak.

'Het is wel goed om dit in een zo vroeg mogelijk stadium te doen, want dan is de kans kleiner dat er al afspraken zijn gemaakt met individuele of groepen ondernemers. Het verleden heeft tenminste uitgewezen dat dit de onderhandelingspositie van de ondernemers die volgen behoorlijk verzwakt. Samen staan we sterker.'