Lastige onkruidbestrijding is voor Dees uitdaging

Leen Dees (52) heeft samen met zijn vrouw Carolien een akkerbouwbedrijf van 27 hectare in Zaamslag. Naast bieten en graan telen ze 5 à 6 hectare cichorei. Daarnaast verhuren ze land voor vlas en aardappelen.

Hypericum is een extra tak in het relatief kleine bedrijf. 'De 1,3 hectare snijheesters zorgen voor tweeduizend uur werk per jaar. Zelf verzorg ik het machinale gedeelte en het handmatig snijden, samen houden we het gewas onkruidvrij en Carolien zorgt voor het veilingklaar maken en de administratie. De Hypericum is goed voor ongeveer de helft van het inkomen. De andere helft komt uit de akkerbouw', legt Dees uit.

Nieuwe teelt

De ondernemer teelt al een jaar of twintig Hypericum, cichorei ongeveer een jaar of dertien. 'We telen de cichorei niet vanaf het begin. De eerste jaren hebben we de kat uit de boom gekeken. Het was een nieuwe teelt.'

In vergelijking met bijvoorbeeld suikerbieten is cichorei nog steeds een nieuwe teelt, meent de akkerbouwer. 'De teelt van suikerbieten vindt plaats in heel Europa. Bij het verbeteren van de teelt kun je afkijken bij de buren. Bij cichorei is dat niet mogelijk.'

Eerste jaar

Met een opbrengst van 68 ton cichorei was het eerste teeltjaar gelijk de beste, zo kan Dees zich nog goed herinneren. 'De loonwerker had nog nooit zo'n mooie cichorei gezien. Het ging toen om een paar hectare. Een jaar later teelden we op een grotere oppervlakte, maar hadden we per hectare maar de helft van de opbrengst.'

Dit jaar kwam de ondernemer uit op gemiddeld 50 ton cichorei per hectare en een inulinegetal van 17. 'Met dat soort opbrengsten ga je qua saldo richting een gewas suikerbieten. Bij cichorei heb je wel te maken met meer vervoerskosten en boete voor tarra. Hoe verder van de fabriek in Roosendaal, hoe meer vervoerskosten de telers moeten betalen.'

Niet sturen

Dees noemt cichorei nog steeds een gewas met uitdagingen. 'In het voorjaar moet je de cichorei zo goed mogelijk boven de grond zien te krijgen. Dat wil zeggen 120.000 tot 150.000 planten per hectare. Maar dat kun je niet altijd sturen. Als je zaait, moet je water hebben voor een goede kieming.'

De grootste uitdaging bij cichorei is en blijft de onkruidbestrijding, vindt de akkerbouwer. 'Onkruid was lange tijd een zorgenkindje bij de teelt van cichorei. De eerste jaren waren er nauwelijks onkruidbestrijdingsmiddelen en zijn we veel met de hand aan het hakken geweest. We woonden bijna tussen de cichorei.'

Lastig

Onkruidbestrijding is ondanks een wat breder middelenpakket nog steeds lastig in cichorei. 'Bieten kan eigenlijk iedereen wel telen. Bij cichorei is het de uitdaging om het gewas goed boven te krijgen en het onkruid te beheersen met zo min mogelijk chemisch onkruidbestrijding.'

De Zeeuwse ondernemer spuit jaarlijks vijf à zes keer tegen onkruid. 'Je ziet dat het gewas lijdt onder de chemische onkruidbestrijding. Je wilt daarom zo weinig mogelijk spuiten. Door het smalle middelenpakket blijft er altijd handwerk over.'

Bonalan

Dees is blij met Bonalan, een herbicide ter bestrijding van eenjarige grassen en breedbladigen in onder andere de teelt van cichorei. 'Het middel heeft een goede werking tegen melde. Bij meer humus in de grond werkt het minder. Daardoor is onkruid in bijvoorbeeld de Veenkoloniën een groter probleem.'

De akkerbouwer kan zich herinneren dat er bij Sensus in de beginjaren controleurs waren voor het onkruid om te voorkomen dat partijen cichorei met te veel onkruid problemen zouden geven bij de verwerking in de fabriek. Nu schoont Sensus de meeste cichorei met bietenmuizen en andere machines.

Afslibbaar

Zijn grond is 25 tot 35 procent afslibbaar. 'Voor cichorei is dat vrij zware grond. Het kan problemen geven bij de opkomst van het gewas. Bij de oogst geeft het snel kans op meer tarra. Het streven is om de cichorei voor begin november te rooien. Afgelopen seizoen hadden we een mooi najaar en was tarra niet zo'n groot probleem.'

Een variatie van 25 tot 35 procent afslibbaar in een perceel kan gevolgen hebben voor het rooiresultaat. 'Cichorei zit dieper in de grond dan bieten en dat maakt de rol van de machinist op de rooier nog belangrijker. Het kan geen kwaad om als teler in gesprek te gaan met de machinist over mogelijke verbeteringen.'

Inuline

Sensus streeft naar een opbrengst van gemiddeld 10 ton inuline per hectare in 2023. 'Als er 10 ton inuline in de grond zit, moet je die ook rooien', zegt Dees.