België vult steeds meer zakjes met frites

Als het gaat om de export van bevroren aardappelproducten, zoals frites, zijn er in de wereld vier grote spelers: België, Nederland, Canada en de Verenigde Staten. 'Deze vier landen blijven samen de belangrijkste fritesclusters', aldus Van Rijswick vorige week op de landelijke pootaardappeldag in Emmeloord.
In België is de export gegroeid van zo'n 1,2 miljoen ton in 2009 naar bijna 1,8 miljoen ton in 2014. Nederland liet in dezelfde periode een groei zien van ongeveer 1,4 miljoen ton naar bijna 1,5 miljoen ton. De export van Canada en de Verenigde Staten is de laatste jaren vrij stabiel met elk ongeveer 0,9 miljoen ton.
De groei van de export vindt zijn weerslag in het Belgische areaal aardappelen voor de verwerking. In de periode 1980 tot 2012 laat dit ongeveer een verdubbeling zien. In Nederland is in die periode het areaal ongeveer gelijk gebleven. De dure grond is daar deels de oorzaak van, denkt Van Rijswick. 'Het financieringsvolume in de akkerbouw stijgt met name door de vraag naar grond.'
Als het gaat om bevroren aardappelproducten, zijn Noord-Amerika en West-Europa, met respectievelijk 47 en 29 procent van het totaal, wereldwijd de belangrijkste markten. De groei van de consumptie van bevroren aardappelproducten zit in landen als China en India. Van Rijswick: 'De groei was zo'n 15 tot 20 procent per jaar, nu zo'n 8 procent per jaar.'

Fastfood

Vooral de fastfood is voor fritesconsumptie belangrijk, geeft Van Rijswick aan. 'In landen als China vragen mensen elkaar ten huwelijk in een fastfoodrestaurant als Kentucky Fried Chicken en dat zal nog wel even zo blijven.'
China heeft het liefst aardappelen uit eigen land, maar de eigen productie zal niet voldoende zijn om de groei in consumptie op te vangen.
De wereldwijde export van bevroren aardappelproducten, zoals frites, blijft groeien. Vooral in landen als China en India. Daarmee zal er vraag naar pootgoed blijven. 'Qua export van pootgoed is Nederland moeilijk te kloppen. Nederland exporteert zo'n 57 procent van alle pootgoed in de wereld', geeft Van Rijswick aan.
Met ruim 40.000 hectare is het Nederlandse areaal pootgoed groter dan Frankrijk en Duitsland samen. Van alle landen die pootgoed exporteren, laten Frankrijk en Nederland in de periode 2007-2015 een groei van het areaal zien. 'De groei in Frankrijk zal doorgaan gezien de kosten van de pootgoedteelt in Nederland', denkt de Rabobankanalist.
De Nederlandse pootaardappelsector is wereldwijd groot en invloedrijk. Dit betekent niet dat we achterover kunnen leunen, benadrukt Van Rijswick. 'De focus moet op kwaliteit liggen.' Groei mag niet kosten gaan van de kwaliteit, want dat werkt negatief op de export.
De groeiende vraag naar pootgoed biedt kansen voor Nederland. 'Maar met 'couchpotato' zullen we niet profiteren van de enorme en kansrijke wereldwijde aardappelmarkt’, benadrukt Van Rijswick. Een couchpotato is volgens Van Dale een 'bankbintje', een weinig ondernemend persoon die zijn tijd vooral zittend voor de tv doorbrengt.

Clusters

Van Rijswick: 'Slimme clusters zijn steeds belangrijker in de wereldwijde voedselvoorziening. Daarnaast hebben we sterkere clusters nodig. In Nederland hebben we geweldige clusters. Ook qua logistiek scoort Nederland hoog.'
De clusters moeten rekening houden met een steeds veranderende consument. 'De hybrideconsument is in opkomst. Een consument gaat voor een zo goedkoop mogelijke zak aardappelen naar Aldi of Lidl en voor luxe chips naar Albert Heijn. Die afwisseling zien we steeds vaker. De markt in het midden wordt steeds kleiner.'
Voor de pootgoedsector zijn er op langere termijn wel onzekerheden. Van Rijswick wijst in dit verband op de overnames in de pootgoedsector in Frankrijk en de techniek van genetisch gemodificeerde gewassen. 'In Europa mag niets. Elders wel. Daardoor bestaat de kans dat we hier op achterstand worden gezet.'