Club van 100 is halverwege doelstelling

Onno BeijersSjaak Bakker, business unit manager van Wageningen UR, is samen met teamleider Jan Willem de Vries de drijvende kracht achter de Club van 100, een initiatief dat het levenslicht zag in november 2014. De club is een reactie op het effect op langdurig, strategisch toegepast onderzoek door Wageningen UR Glastuinbouw door het wegvallen van de collectieve financiering via het Productschap Tuinbouw.
Dat wegvallen van de collectieve financiering heeft de grootste impact op middellange- en langetermijnonderzoek, zoals emissieonderzoeken of grote projecten op het gebied van plantgezondheid. Omdat de kennisinfrastructuur op glastuinbouwgebied verder onder druk komt te staan, lanceerde Wageningen UR de Club van 100.
Toeleverende bedrijven (materialen, hardware, software, financiering, uitgangsmateriaal) betalen 15.000 euro per jaar en verbinden zich minimaal twee jaar aan de club. De helft van dat geld kunnen de bedrijven besteden aan eigen onderzoeksvragen of aanwenden voor onderzoeken binnen een gelegenheidsconsortium, de andere helft gaat naar collectief strategisch toegepast onderzoek.
Exact een jaar geleden telde de Club van 100 25 leden. Dat aantal is inmiddels verdubbeld.
‘Waaraan we de groeiende populariteit van het lidmaatschap hebben te danken, moet u eigenlijk de leden vragen, maar wat naast het besef van het belang van onderzoek mede een rol speelt, is dat veel gerenommeerde bedrijven zich hebben aangesloten. Dat heeft toch een aanzuigende werking. Er is inmiddels ook een sfeer ontstaan van: hé, daar gebeurt iets’, verklaart Bakker.

Ledenbestand

Het ledenbestand loopt uiteen van installatiebedrijven (energie, klimaat, water), potgrond- en substraatleveranciers, leveranciers van (biologische) gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen en uitgangsmateriaal, logistieke bedrijven tot banken en verzekeraars. Ook kassenbouwers zijn lid, maar in feite is dat segment wat ondervertegenwoordigd, aldus Bakker.
‘Zij kijken in gezamenlijkheid naar onderzoek via Stichting Hortivation. Een andere tak die wat is ondervertegenwoordigd, zijn de grote veredelingsbedrijven. Dan praat je over Rijk Zwaan, Monsanto, dat soort bedrijven. Die hebben vaak al een grote, eigen R&D-afdeling en ook vaak een eigen focus. Vandaar dat ze vooralsnog geen lid willen worden. Maar wellicht komt daar nog verandering in.’
De Club van 100 biedt haar leden vooral inzicht in actuele ontwikkelingen, inspraak in onderzoek en een interessant netwerk, dat driemaal per jaar bijeenkomt.

Vier thema’s

In het eerste actieve jaar van haar bestaan heeft dat bijvoorbeeld al geleid tot een reeks onderzoeksvragen en de uiteindelijke definiëring van vier onderzoeksthema’s: licht & groei, weerbaarheid van planten (weerbare systemen), energie en water/nutriënten en emissie.
‘Die vier thema’s zijn er al uitgerold. En het kan best zo zijn dat er heel andere onderwerpen aan worden toegevoegd, want de club groeit. De vier thema’s zijn in feite bepaald door pakweg de eerste 35 leden, inmiddels zitten we op 51 of 52. Nieuwe bedrijven erbij met nieuwe achtergronden en nieuwe wensen die we eventueel gaan uitvoeren’, zegt Bakker.
‘Wat dat betreft was 2015 echt een aanloopjaar. Nu zitten we in feite in een cyclus; zijn we pas echt gestart. In de loop van 2016 zullen de eerste resultaten van diverse onderzoeken beschikbaar komen voor de leden.’
Een deel van die onderzoeken zal evenwel ook beschikbaar zijn voor anderen, want drie van de vier onderzoeksprojecten - alleen weerbaarheid niet - zijn gehonoreerd door het topsectorbeleid van de overheid en krijgen extra publiek geld. Daarmee zit toegepast strategisch onderzoek overigens financieel nog lang niet op het ‘oude’ niveau.
‘Ten tijde van het Productschap Tuinbouw ging er jaarlijks zo’n 10 à 12 miljoen euro naar R&D-middelen, waarvan richting glastuinbouw 3,5 à 4 miljoen euro. Nu zitten we op 750.000 euro met de Club van 100, met de steun van het topsectorbeleid erbij boven een miljoen. Een fantastisch bedrag, maar inderdaad: onvoldoende voor al het langetermijnonderzoek’, stelt Bakker.

Economische situatie

‘Daarom hoop ik ook dat we dit jaar nogmaals het ledenaantal zouden kunnen verdubbelen. Dat is ons doel, ons streven, onze ambitie. Er lopen nog diverse gesprekken met mogelijke nieuwe leden. Maar we moeten realistisch zijn: de aanwas hangt ook heel erg af van de economische situatie in de sector, en economisch gezien groeien de bomen nog niet tot in de hemel’, constateert Bakker.
‘Daarom zijn we blij dat al zo veel bedrijven hun verantwoordelijkheid tonen, met enthousiasme. Dat is heel mooi om te zien. Anderzijds realiseert ook iedereen zich terdege: in je eentje red je het niet.’