'We gaan uit van succes'

Het nieuwe stalconcept werd in 2009 bedacht en ontwikkeld door onder andere stallenbouwer ID Agro. Ook is Courage erbij betrokken. Het is het principe van de vrijloopstal, zonder houtsnippers als strooisel, maar met een speciale vloer.
'Houtsnippers en een biogasinstallatie passen niet bij elkaar', stelt Bomers. De mest - de faeces - gaat naar zijn biogasinstallatie. De stal is uitgevoerd met een weidevloer, waarbij urine en faeces worden gescheiden om de ammoniakemissie te beperken.
Deze vloer, die uit verschillende lagen bestaat, is stroef, zacht en in te duwen. De bovenste laag is gemaakt van rubberen korrels; de onderlaag is vloeistofdicht. De urine, die door de bovenste lagen zakt, wordt afgevoerd met een buizenstelsel en daarna apart opgevangen. 'De urine loopt perfect weg. De vloer is droog.' De melkveehouder heeft de urine nog niet apart uitgereden op zijn land. 'Maar we willen hier nog wel iets mee gaan doen.'
De mestrobot van het Duitse Betebe neemt de faeces op en maakt de vloer schoon. 'Dat gaat steeds beter. Het gaat goed komen.' De robot gaat nu nog minder efficiënt te werk, vindt Bomers. Het apparaat borstelt continu de vloer en doet dit willekeurig, zonder vaste route, om spoorvorming op de zachte vloer te voorkomen. De robot weegt immers 1.000 kilo, onder andere door de accu's.
'Het is zoeken naar een compromis.' Ook maakt de robot bepaalde plekken vaker schoon dan nodig. 'De vloer is met twee keer borstelen echt goed schoon.'
De robot maakt twaalf keer per dag zijn rondjes in de stal. 'Die zijn redelijk over de dag verdeeld. Verder staat het apparaat bepaalde tijd aan de acculader.' De robot stort de mest af op de mestgang, waarna een mestschuif de mest verder verwerkt. Dit is nog een tijdelijke oplossing.

Emissiewaarde

De verwachting is dat de weidevloer, met in totaal 1.500 vierkante meter oppervlak, leidt tot een lage ammoniakemissie. Er is een berekende emissiewaarde voor de RAV (Regeling Ammoniak en Veehouderij)-lijst. Dit is mede op basis van proefmetingen.
Volgens Erik Lindeboom van ID Agro levert de vloer per saldo 30 procent emissiereductie op. Om tot een definitieve waarde te komen zijn metingen nodig in minimaal vier proefstallen. De stal van Bomers is tot nu toe de enige. Wel zijn er plannen voor de bouw van twee tot drie andere stallen.
Bomers wil uiteindelijk 60 tot 80 koeien in de koeientuin houden. Tot nu toe waren dit er gemiddeld 35. Het gaat hierbij om droge koeien, dieren die pas zijn afgekalfd en hoogproductieve koeien tot circa vijftig dagen in lactatie.
'Het is ook een heel prettige stal voor de zorggroep.' Dieren met bijvoorbeeld melkziekte zijn er goed te behandelen. 'Veel beter dan koeien die in de box liggen, of op de dichte vloer. Je kunt er goed bij.' Ze lopen ook geen risico dat ze met de mestschuif in aanraking komen, omdat de mestrobot de koeien automatisch ontwijkt. 'En je hoeft daardoor ook niet continu te letten op koeien die moeten afkalven.'
Als de koeien zouden kunnen kiezen tussen de koeientuin of de ligboxenstal, hebben ze de voorkeur voor de eerste. Bomers heeft de indruk dat de koeien in de koeientuin ook langer liggen, omdat ze veel ruimte tot hun beschikking hebben, maar kan dit niet staven.

5.000 euro per plaats

Begin vorig jaar werd gesteld dat de koeientuin een investering vergt van circa 5.000 euro per koeplaats. Volgens Lindeboom kan dit bedrag wat lager zijn bij een grotere omvang. Daarnaast gaan naar verwachting koeien meer lactaties mee en zijn de veeartskosten lager. Daarnaast hoeft Bomers geen ligboxen schoon te maken en heeft hij geen kosten voor strooisel.
Bomers stelt dat zijn investering in het stalsysteem niet maatgevend is. 'Wij hebben de bovenbouw betaald en de betonnen vloer langs de buitenzijde. Het andere deel is subsidie, waaronder van LTO Noord Fondsen.'
De koeientuin valt amper op in het landschap, met op de achtergrond het natuurgebied de Leemputten. Enkel de ronde dakvormen zijn zichtbaar. Bomers wil de stal op termijn inpassen in de recreatie- en excursietak van het bedrijf. Hij heeft 5 hectare natuur en water van het natuurgebied in bezit.
Hij wil een loopbrug aanleggen in de koeientuin, die dan wordt opgenomen in de wandelroute vanaf het bedrijf naar de Leemputten.
Op 9 september is er een open dag van 10 tot 16.30 uur. 'Daarna stellen we het bedrijf ook open. We willen laten zien wat we doen.'