Versneld onderzoek alternatief Monam

Han ReindsenHet onderzoek naar Herbie zou in eerste instantie in 2015 beginnen. Het project is nu op 26 september op de PPO-locatie in Vredepeel van start gegaan. Het ministerie van Economische Zaken neemt dit jaar de financiering (150.000 euro) voor haar rekening, op verzoek van LTO Nederland. De landbouworganisatie is blij met een jaar winst.
Het versnelde onderzoek is erop gericht om een alternatief te vinden voor metam-natrium (Monam). Agrifirm Plant, PPO, Thatchtec, Blgg, SoilCares Research en LTO werken samen in het onderzoeksproject.

Publiek-private samenwerking

De samenwerkende partners hopen het versnelde onderzoek in de periode 2015-2018 te kunnen voortzetten. Die financiering is in procedure, maar is nog niet rond. Er is een plan voor een publiek-private samenwerking (PPS) ingediend bij de topsector Tuinbouw & Uitgangsmateriaal. Over de honorering komt eind december duidelijkheid, zo is de verwachting.
Het te testen middel Herbie is ontwikkeld door het bedrijf Thatchtec en Wageningen UR. Het middel, een afbreekbaar eiwit in korrelvorm of vloeibaar, werkt in de grond in. Daarna moet de bodem voor een periode van twee tot drie weken worden afgedekt. De methode staat bekend als ‘bodem resetten’.
In kassen met geconditioneerde omstandigheden zijn goede resultaten behaald. De methode werkt ook in de vollegrond. Tot nu toe zijn daarbij vrij grote doseringen toegepast, waardoor de kosten kunnen oplopen tot zo’n 10.000 euro per hectare. Het onderzoek richt zich onder andere op meer betaalbare toepassingen. Bijvoorbeeld lagere doseringen in combinatie met het afdekken van de grond met afbreekbaar plastic.

Effectiviteit

‘We zouden het onderzoek in 2015 starten met proeven in bakken’, vertelt Hetty Regeer, projectleider Reseach & Development bij Agrifirm Plant. ‘Door de regels rond Monam is het onderzoek nu versneld opgestart en komt direct op drie besmette percelen te liggen. We kijken naar verschillende doseringen, formuleringen en afdektijden. Om jaarvloeden vast te stellen willen we graag twee veldtoetsen per aaltjessoort in verschillende jaren doen.’
In het versnelde onderzoek beoordelen de onderzoekers ook de effectiviteit op verschillende aaltjes. Omdat Herbie werkt via het creëren van een zuurstofloos milieu, is het te verwachten dat ‘bodem resetten’ werkt voor verschillende soorten aaltjes. Het effect zou vergelijkbaar zijn met het onder water zetten van een perceel (inundatie). In laboratoriumtoetsen leek geen verschil in effect tussen grondsoorten.
Het versneld opstarten van het onderzoek brengt volgens Regeer wel enig risico met zich mee. ‘Allereerst de bodemtemperatuur. Normaal gesproken zouden we de proef vroeger aanleggen, direct na graan bijvoorbeeld. Bovendien doen we de proef nu op besmette percelen. Daarbij is de variatie in aaltjesmonsters groter dan in een bak.’

Haalbare methode

LTO Nederland vindt het belangrijk dat er een betrouwbare onderbouwing van de nieuwe methode van biologische grondontsmetting komt. Wat is de effectiviteit van de methode op de verschillende aaltjes en welke factoren zijn van invloed? Antwoorden zijn nodig om te komen tot goede teeltadviezen.
Regeer: ‘We weten zeker nog niet genoeg om Herbie in de praktijk te gaan verkopen. De kosten waarmee nu in kasteelten wordt gerekend, zijn niet reëel voor buitenteelten. We zoeken naar een economisch haalbare methode. We hebben verwachtingen van het middel en het proces, anders zouden we als Agrifirm niet zo’n onderzoek starten.’
Het onderzoek start op drie locaties in Nederland. In Limburg wordt Herbie toegepast op een perceel dat is besmet met Meloidogyne chitwoodi (maïswortelknobbelaaltje). In Drenthe op een perceel besmet met Pratylenchus penetrans (wortellesieaaltje) en Trichoriden (vrijlevende aaltjes). En in Noord-Holland op een perceel besmet met Ditylenchus dipsaci (stengelaaltje).