Bedrijfsovername vraagt tijd

Johan ZwemmerOf er voor de opvolger voldoende kansen zijn, hangt af van diverse factoren. Is er voldoende perspectief binnen de sector? En hoe zit het met de persoonlijke kwaliteiten van de opvolger zoals vakmanschap en ondernemerschap?
Wil een bedrijfsopvolging verantwoord zijn, dan is het van belang dat de opvolger kan starten op een goed opgezet bedrijf met voldoende omvang en een gezonde financiële structuur.
Een bedrijf met een opvolger kent geen afbouwfasen. Bijblijven is noodzakelijk. Uitstel van noodzakelijke investeringen is onwenselijk. Indien de ouder met al deze investeringen wacht totdat de opvolger op het bedrijf komt, kan dit de opvolging al onmogelijk maken.
Juist tijdens de periode van samenwerking, die voorafgaat aan de definitieve bedrijfsovername, moet voor de opvolger de financiële basis worden gevormd waarop hij of zij het bedrijf kan voortzetten. Via een passende beloning of een aandeel in het bedrijfsresultaat kan hij of zij eigen vermogen opbouwen.
Bij de bedrijfsoverdracht wordt de waarde van het bedrijf vastgesteld. Die waarde is van belang bij het vaststellen van de stille reserves en de eventuele fiscale consequenties, maar uiteindelijk ook om te berekenen wat het uittreedkapitaal van de ouders en de overnamesom voor de opvolger is.

Schenken

De ouders kunnen ervoor kiezen om een deel van de overnamesom te schenken door gebruik te maken van de fiscaal gunstige bedrijfsopvolgingsfaciliteit. Daarbij gelden enkele voorwaarden. Het moet in ieder geval gaan om schenking van ondernemingsvermogen en de opvolger moet het bedrijf minimaal vijf jaar voortzetten.
Als het goed is, heeft de opvolger in de jaren van samenwerking eigen vermogen opgebouwd. Dit is vaak echter niet toereikend om het bedrijf over te kunnen nemen. Hij of zij zal geld moeten lenen.
Om geld bij de bank te kunnen lenen is altijd een deel eigen vermogen noodzakelijk, want een bank financiert nooit de volledige 100 procent. Het is maar de vraag of je als opvolger blij moet zijn met een groot deel geleend geld. Eigen vermogen functioneert immers als buffer in tijden van tegenslag.
De ouders kunnen ook geld in het bedrijf laten zitten. Er wordt dan afgesproken hoeveel rente daarover wordt betaald en wanneer er wordt afgelost. Deze vorm van financiering wordt regelmatig toegepast, mede door de gunstige voorwaarden en een redelijk rentetarief. Nadeel is wel dat er een financiële relatie met de ouders blijft bestaan.
Voor zowel opvolging door kinderen als door derden geldt dat een goede communicatie en de bereidheid om bovenstaande zaken open en helder te bespreken absolute voorwaarden zijn voor succes. Daarbij is het raadzaam om tijdig een deskundig en onafhankelijk adviseur te betrekken bij het hele proces van opvolging en overdracht.