Frankrijk worstelt met aanpak lumpy skin disease na ophef over ruimingen

Sinds de uitbraak afgelopen zomer in de Alpengebieden zijn in Frankrijk tot nu toe 110 gevallen van LSD vastgesteld, uitsluitend bij runderen. Iets meer dan drieduizend runderen zijn al geruimd. Snelle maatregelen, opgesteld door het zogenaamde 'Parlement du Sanitaire' hebben de besmetting aanvankelijk beperkt, meldt Agroberichten Buitenland.

Desondanks blijft de ziekte de kop opsteken in verschillende streken. Een recente uitbraak in de Ariège, nabij de Spaanse grens, wordt vermoedelijk veroorzaakt door illegaal veevervoer, wat leidde tot hoogopgelopen gemoederen onder rundveeboeren. De gendarmerie moest ingrijpen en nam een boerderij in beslag na confrontaties met demonstranten die het slachten van ruim tweehonderd runderen probeerden te verhinderen.

In de zomer stelden boerenvakbonden en adviesbureaus een experimenteel protocol voor om het ruimen te beperken tot alleen besmette koeien en de rest van de kudde te controleren met een PCR-test. Daarnaast riepen ze op tot 'massale, snelle en doeltreffende vaccinatie' buiten de gereglementeerde zones. Het ministerie van Landbouw heeft deze aanpak deels gevolgd. Dit leek aanvankelijk goed te werken.

Illegaal veetransport

Maar de recente nieuwe haarden, volgens de overheid waarschijnlijk het gevolg van (illegaal) diervervoer, zijn zorgwekkend. Landbouwminister Annie Génévard wil de naleving van de bestrijdingsstrategie daarom strikt afdwingen om collectieve gevolgen door individueel onverantwoordelijk gedrag te voorkomen. Ze kondigde verscherpte controles en strenge sancties aan.

Het ministerie wil inzetten op vroegtijdige opsporing en een totale ruiming van het vee in de haarden. Daarnaast is vaccinatie verplicht in de beperkingsgebieden in een straal van 50 kilometer rond een haard. Inmiddels zijn ongeveer een miljoen dieren gevaccineerd. De vaccinatiezone wordt uitgebreid met de departementen Aude, Haute-Garonne, Gers en Pyrénées-Atlantiques. In dat laatste departement is al een deel van de runderen gevaccineerd.

Verder gelden in deze gebieden stenge veiligheidsmaatregelen en mogen runderen alleen onder strikte voorwaarden worden verplaatst. Zo moet bijvoorbeeld een verplaatsing binnen 24 uur worden gemeld en moet het vervoersmiddel worden gereinigd en ontsmet. Bijeenkomsten met vee zijn verboden.

Ondersteuning

De Franse overheid vergoedt niet alleen de verplichte vaccinaties, ook is er financiële en psychologische ondersteuning voor de veehouders wiens de runderen zijn geruimd. De overheid heeft besloten dat de vergoedingen voor ruimen zo snel mogelijk worden uitgekeerd. De geruimde dieren worden door onafhankelijke experts getaxeerd. De veehouders ontvangen direct na de ruiming een voorschot, hierbij wordt niet gewacht op de taxatie.

Daarnaast wordt de periode waarin een onderneming niet leveren vergoed. Daarin wordt ook meegenomen dat de stallen door een vervoersverbod niet kunnen worden herbevolkt. In totaal is sinds het eerste geval van LSD in de zomer van 2025 al bijna 6 miljoen euro uitbetaald aan veehouders om hen te ondersteunen.

De landbouworganisaties reageren verdeeld op het huidige beleid. De rechtse Coordination Rurale en de linkse Confédération paysanne eisen een breed vaccinatieplan en hekelen het systematisch ruimen van dieren. De grootste boerenbond, de FNSEA, is daarentegen zeer terughoudend over algemene vaccinatie. De bond vreest dat dit de 'ziektevrije status' van Frankrijk en daarmee de export naar andere landen in gevaar brengt en de export en prijzen doet instorten.