'Wij hebben een wijze les geleerd van de vorige generaties'

KP Holland bestaat dit jaar 75 jaar. In die tijd is het potplantenbedrijf door groei en samenwerkingsverbanden gestaag gegroeid. Inmiddels staat de derde generatie Van der Knaap aan het roer, aangevuld met externe directeuren. De directie bestaat uit commercieel directeur Pim van der Knaap, operationeel directeur Steef van der Knaap, technisch directeur Roy van der Knaap, algemeen directeur Leo de Vries en financieel directeur John Vreugdenhil.

Van één ondernemer met alle touwtjes in handen in twee generaties naar vijf directeuren, van wie alleen de erfgenamen ook aandeelhouder zijn. De groei zit dus niet alleen in het aantal hectares en medewerkers, maar ook in het management.

'Om te beginnen, zou ik hier niet in mijn eentje de directeur of eigenaar willen zijn. Ja, misschien van een veel kleiner bedrijf waar ik alle processen in de hand zou hebben', vertelt Pim van der Knaap. 'Maar op zo'n groot bedrijf is juist de combinatie van talenten onze kracht. Bovendien heb ik een gezin met drie jonge kinderen. Ik vind het belangrijk om daar ook tijd voor te maken.'

Om die talenten van het bestuur te onderzoeken, heeft het Zuid-Hollandse bedrijf een zogeheten assessment gedaan waaruit de diverse stijlen bleken. Ook bleek daaruit of iemand de juiste instelling had. 'In deze positie moet je niet alleen de kwaliteiten hebben, maar je moet ook plezier hebben in je werk. Anders houd je het niet vol', geeft de commercieel directeur aan.

Aanvullende kwaliteiten

De directie is aangevuld met externen met aanvullende kwaliteiten. Van der Knaap: 'Je kunt ons echt zien als een team van vijf. Als we er op een punt niet uit zouden komen, dan kun je altijd nog stemmen. In de praktijk komt dat overigens niet voor. Degene die het onderwerp inbrengt en bij wie het in zijn portefeuille zit, hakt meestal de knoop door.'

De belofte van KP Holland blijkt uit de kreet Plant Excellence. 'Daarmee bedoelen we dat we gezonde planten willen verkopen met de hoogst haalbare kwaliteit, maar dat ook andere aspecten optimaal zijn, zoals het servicelevel en de levering. We willen als bedrijf op alle aspecten excelleren en onderstrepen dat nu verder met onze Leading Excellence', aldus de commercieel directeur.

In dat traject ging de directie voor. 'Maar we zitten nu in de fase waarin alle leidinggevenden in het bedrijf leren om volgens onze standaarden leiding te geven. Dat kan consequenties hebben. Het traject is zeker niet vrijblijvend', benadrukt Van der Knaap. 'Wij willen streven naar een bepaalde vorm van leidinggeven. Daar moet iedereen in mee.'

Leidinggeven op afstand

De commercieel directeur constateert dat in zo'n groot bedrijf als dit de directie, maar ook de meeste leidinggevenden op enige afstand staan. 'Het zijn de medewerkers die het werk doen. Zij zijn degenen die de planten in handen hebben, die water geven en door de kas lopen. Als zij denken dat iets slimmer, sneller of beter kan, moeten zij de ruimte hebben dat te melden. Dat moet in de cultuur zitten. Dat willen we bereiken met die Leading Excellence.'

'Daarbij moet je rekening houden met cultuurverschillen. Ook wij hebben steeds meer Poolse medewerkers in vaste dienst', vertelt Van der Knaap. De commercieel directeur haalt zijn werkplezier uit dit traject. 'Het klinkt een beetje zweverig misschien, maar ik vind het mooi om voor de mensen een plekje te creëren waar zij het maximale uit zichzelf kunnen halen. Uiteindelijk moet dit allemaal leiden tot een mooi rendement natuurlijk.'

Zijn persoonlijke voorkeuren liggen in het uitstippelen van de koers van het bedrijf en het reizen naar de focusgebieden voor de veredeling. In Noord-Amerika, Brazilië, China en India wordt plantmateriaal geproduceerd voor de lokale markten. Van der Knaap gaat daar regelmatig heen. 'Dan ga ik met een collega of een lokale partner bij kwekers langs. Die andere culturen zijn een lekkere onderbreking van de gewone sleur en horen toch bij mijn werk.'

Op dit moment staat de prijsvorming van voornamelijk kalanchoë onder druk. In combinatie met de gestegen productiekosten loopt hierdoor het rendement terug. Ondanks dat is KP Holland druk bezig met nieuwbouwplannen. Een bestaande kas van bijna 3 hectare wordt platgegooid en op die plek bouwt KP Holland in 2026 een nieuwe.

Opletten op de ratio's

'Wij hebben een wijze les geleerd van de vorige generaties: let bij leningen op de ratio's waar de banken naar kijken en reken tegenvallende scenario's door om penibele situaties te voorkomen', vertelt Van der Knaap. 'Toch zetten we onze plannen door. Wij verwachten dat er zoveel verandert in de Nederlandse markt op het gebied van wetgeving en energie- en middelengebruik dat er steeds meer kwekers afvallen.'

KP Holland beschikt over een uitgebreid Innovation Lab. Daar doen zij zelf onderzoek naar genetische componenten. Ze beschikken zelfs over technieken als merkertechnologie, waarbij genetische aspecten precies in beeld worden gebracht.

Van der Knaap: 'Dat betekent dat je van kleine plantjes al kunt zien of ze bijvoorbeeld het gen voor dubbelbloemigheid hebben. Op die manier kun je een enorme efficiëntieslag maken in de veredeling.' Tegen betaling kunnen andere veredelaars deze onderzoeken op hun kruisingen laten uitvoeren bij KP Holland.

De kalanchoëkas is al in hoge mate geautomatiseerd, maar niet alle locaties zijn zo ultramodern. 'Wij hebben nog veel plannen op dat gebied', geeft de commercieel directeur aan. 'Automatisering is een veel stabielere productiefactor dan arbeid. Bovendien nemen de mogelijkheden nog steeds toe.'

Het managementteam maakt doorkijkjes naar de komende vijf jaar en verder. Zo is 2040 een jaar waarin ze volledig fossielvrij willen telen. De nieuwbouwlocatie van een kleine 3 hectare wordt in ieder geval alvast voorbereid op fossielvrij kweken, maar ook de bestaande locaties moeten worden aangepast. Dat, in combinatie met het chemievrij telen, houdt nogal wat uitdagingen in.

Ontwikkelingen versnellen

Van der Knaap: 'Ik zit namens Air So Pure, de vereniging van luchtzuiverende potplanten, bij de Versnellers Sierteelt. Dit is een initiatief van een groep stakeholders uit de sierteelt met een grote achterban, die ervoor willen zorgen dat de verduurzaming van de sector op stoom blijft en waar mogelijk de ontwikkelingen versnellen.'

De Westlandse ondernemer denkt dat de Versnellers Sierteelt als gecombineerde stakeholders daar de aangewezen partij voor zijn. 'Doordat wij allemaal midden in de praktijk staan, weten we precies wat er al mogelijk is en waar de knelpunten zitten.'

De Versnellers Sierteelt wil het imago van de sierteelt als voorloper op het gebied van energie- en gewasmiddelengebruik versterken. 'Wij willen ook niet dat de publieke opinie zich tegen ons keert. Daar moeten we blijvend aan werken', benadrukt de commercieel directeur. 'Wij zijn op ons eigen bedrijf daarom op een paar afdelingen al druk bezig met chemievrij telen. We gaan het niet laten gebeuren dat de wetgeving ons inhaalt.'

Steef van der Knaap is namens KP Holland actief binnen het project '100 procent Groen Geteeld' van de Versnellers Sierteelt. Dit project is ook weer een actie vanuit de sector, waarbij de telers zich proactief opstellen om voorbereid te zijn op het verdwijnen van chemisch gewasbeschermingsmiddelen.

'Steef is de aangewezen persoon hiervoor, omdat hij de teelt in zijn portefeuille heeft. En meer dan dat, want de aanpassingen gaan verder dan de teelt alleen. Het heeft misschien ook gevolgen voor de bouw en zeker ook voor de veredeling', licht de commercieel directeur toe.

Honderdjarig bestaan

Voor een doorkijkje naar het honderdjarig bestaan van KP Holland in 2050 is het nog veel te vroeg, maar de neven hebben wel kinderen. Van der Knaap: 'Mijn vader heeft nooit druk gezet op mij. Ik heb eerst bij verschillende andere bedrijven gewerkt. Wij zijn uiteraard ook van plan om onze kinderen hun eigen keuze te laten maken.'

Volgens vader Aad van der Knaap is het duidelijk waarom dat wel goed komt: 'We zitten tenslotte in de veredeling', zegt hij. Maar de belangrijkste succesfactor is volgens zijn zoon Pim aandacht. Van der Knaap: 'Aandacht geeft groei en verbinding. Dat geldt in ons bedrijf en ik zie het in ons gezin ook terug.'