Gebruik gewasbescherming daalt met ruim een vijfde

Nieuws Akkerbouw Lisanne Dam 13 nov 2025 om 06:35uur

De Nederlandse landbouw heeft in 2024 3,9 miljoen kilo gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, 22 procent minder dan in 2020. Per hectare daalde het gebruik van 7,1 in 2020 naar 5,6 kilo in 2024. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over het gewasbeschermingsmiddelengebruik bij 44 landbouwgewassen.

In 2024 gebruikte de Nederlandse landbouw 3,9 miljoen kilo gewasbeschermingsmiddelen, 22 procent minder dan in 2020.

Agrariërs gebruiken gewasbeschermingsmiddelen op bijna 98 procent van het areaal van de 44 onderzochte gewassen en dat is sinds 2020 nauwelijks veranderd. Bij de gebruikte middelen gaat het om chemische en microbiologische stoffen zoals bacteriën of virussen, maar ook om groene gewasbescherming, zoals paraffineolie. In 2024 bestond 26 procent van de gebruikte middelen uit groene gewasbescherming.

Met 42 procent van het totaal blijven de middelen tegen schimmels en bacteriën de grootste groep, maar het gebruik daalde sterk door het verbod op mancozeb sinds 2021. Middelen voor onkruidbestrijding en loofdoding namen met 15 procent af en die tegen insecten en mijten met 34 procent. Tegelijkertijd steeg het gebruik van overige middelen, zoals groeiregulatoren en bestrijdingsmiddelen tegen slakken, waarvan sommige ook in de biologische landbouw zijn toegestaan.

Middelengebruik in lelies daalt

Meer dan de helft van alle gewasbeschermingsmiddelen werd gebruikt in de teelt van aardappelen en lelies. In de lelieteelt daalde het middelengebruik fors: van 601.000 kilo in 2020 naar 273.000 kilo in 2024. Dat komt vooral door het verbod op mancozeb en een lager gebruik van paraffineolie. Het gebruik voor schimmelbestrijding bij lelies is daardoor 72 procent lager dan vier jaar eerder.

Het weer speelde ook een belangrijke rol. 2024 was een nat jaar, terwijl 2020 juist droog was. Beide jaren waren bovengemiddeld warm. Vanwege het natte jaar en de hogere kans op aardappelziekte gebruikten akkerbouwers voor consumptieaardappelen 23 procent meer bestrijdingsmiddelen, 445.000 kilo tegen 320.000 kilo in 2020.

Gebruik per hectare

Het gebruik per hectare verschilt sterk per gewas. Onder glas ligt het niveau het hoogst, vooral bij rozen, waar per hectare 75 kilo werd ingezet, bijna twee keer zoveel als in 2020. Daarna volgen chrysanten en lelies. In de uienteelt halveerde het middelengebruik per hectare ruim.

De cijfers laten volgens het CBS zien dat de Nederlandse landbouw minder chemische middelen gebruikt en steeds vaker kiest voor groene en biologische alternatieven.