Melkveehouders testen met terugdringen broeikasgassen uit veen

Toen Herman de Lange gevraagd werd of hij een perceel beschikbaar wilde stellen voor onderzoek naar overlagen, hoefde hij niet lang na te denken. 'Ik had een perceel van twee keer 2 hectare dat toch al aan renovatie toe was', vertelt hij. 'Het lag in een kom en kon eigenlijk alleen maar beter worden.'

De helft van het perceel kreeg een afdeklaag van 20 centimeter klei. De andere helft werd rondgelegd om de afwatering te verbeteren en dient als controleveld. De kleilaag zorgt niet alleen voor een stevigere bodem, maar sluit het veen ook af van zuurstof. Daardoor oxideert het minder en klinkt de bodem minder snel in.

Een paar straten verderop, op een van de percelen van Herman Buitenhuis, is de bodem letterlijk op z'n kop gezet. De veenlaag is naar beneden gebracht en het zand naar boven. Zo blijft het veen natter en stoot het minder CO2 uit.

De uitvoering was geen standaardklus. 'Tijdens het ploegen stuitte de loonwerker op een oerlaag van 40 centimeter tussen het veen en het zand, waardoor de ploeg kapotging', vertelt Buitenhuis. 'Uiteindelijk is met een rupskraan laag voor laag gewerkt: veen eraf, oer en zand apart gelegd en daarna alles in de juiste volgorde terug: oer, veen, zand.'

Na twee weken was het perceel in Rouveen gekeerd en in juni werd opnieuw ingezaaid. De bodem moet nog structuur krijgen, maar dankzij bokashi en drijfmest groeit er alweer gras. Buitenhuis: 'Het nadeel is dat je arme grond naar boven haalt, maar het voordeel is duidelijk: de draagkracht is verbeterd.' Voor hem past de maatregel ook in een groter plaatje: 'Als boer ben je altijd bezig met natuur en milieu. Het klimaat omarmen hoort daar gewoon bij.'

Bruikbaarheid van land

Tijdens een demodag op woensdag 24 september konden bezoekers met eigen ogen zien dat de maatregelen niet ten koste gingen van de bruikbaarheid van het land. De echte resultaten laten nog even op zich wachten, want het kost jaren voordat de effecten op de CO2-uitstoot duidelijk meetbaar zijn. Toch laten de eerste bodemmonsters voor profielkeren nu al een voorlopig positief effect zien.

Het veenweideprogramma VIPNL test maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen in veengebieden te verminderen. Voor De Lange en Buitenhuis voelt deelname aan het project als een win-winsituatie. 'Je perceel verbetert, en je investeert tegelijkertijd in kennis voor de toekomst van het klimaat', vertelt De Lange. Buitenhuis knikt instemmend. 'En de begeleiding vanuit het project is echt heel goed: er wordt praktisch meegedacht.'