Concurrenten voor fritesfabrikanten komen uit Azië

De wereldwijde aardappelmarkt verandert snel. Diepgevroren frites worden allang niet meer alleen afgenomen in traditionele aardappelconsumerende regio's zoals Noord-Amerika en Noordwest-Europa. Dit is ook in andere gebieden populair geworden, onder andere in het Midden-Oosten en Azië. Deze ontwikkelingen zijn te zien op de World Potato Map die de analisten van RaboResearch onlangs publiceerden. De map wordt woensdag toegelicht tijdens het internationale aardappelevenement PotatoEurope in het Flevolandse Lelystad.

Tussen 2019 en 2024 steeg de totale exportwaarde van diepgevroren aardappelproducten van 7,7 miljard Amerikaanse dollar naar 13,2 miljard dollar. Deze enorme stijging is het gevolg van zowel een groeiende markt als de hogere prijzen, meldt Cindy van Rijswick, strateeg voor groenten en fruit bij RaboResearch. Zij wijst erop dat de groei ook wordt gestimuleerd door de gestegen import in landen zoals de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Mexico, Saudi-Arabië, Duitsland en Spanje.

RaboResearch constateert dat met de uitbreiding van de aardappelverwerking in Europa, Noord-Amerika en Azië en het veranderde geopolitieke speelveld de industrie in Europa voor een grote uitdaging staat. Het betreft vooral het blijven vinden van voldoende afzet voor het snelgroeiende aanbod van diepgevroren verwerkte producten.

Lage prijzen in het verschiet

Van Rijswick: 'Vooral dit seizoen is de situatie flink anders dan in de periode die op de World Potato Map centraal staat. De Europese aardappeloogst is groot en daarmee liggen lage aardappelprijzen in het verschiet. Daarnaast is het door invoertarieven en ongunstige wisselkoersen lastig geworden om aardappelproducten naar de Amerikaanse markt te exporteren, terwijl die markt normaal gesproken een grote afnemer is.'

Uit de gegevens van RaboResearch blijkt dat China en India zijn veranderd van netto-importeurs naar netto-exporteurs van diepgevroren verwerkte aardappelproducten. Deze Aziatische landen hebben daarmee hun concurrentievermogen versterkt. Met indrukwekkende groeipercentages hebben beide landen hun binnenlandse verwerkingscapaciteit uitgebreid, waarmee ze zowel lokale als regionale markten bedienen.

De aardappelverwerkingsindustrie van China bereikte een samengestelde jaarlijkse groei van maar liefst 79 procent tussen 2019 en 2024. India en Egypte volgen met groeipercentages van respectievelijk 45 en 16 procent. RaboResearch verwacht dat deze opkomende spelers hun verwerkingscapaciteit en exportvolumes blijven uitbreiden en dat ze profiteren van de stijgende vraag naar diepgevroren frites in het Midden-Oosten en Azië.

Hectareopbrengsten onder druk

In 2024 was de wereldwijde aardappelproductie naar schatting 372 miljoen ton, met China en India als grootste producent. Van Rijswick: 'Terwijl deze landen hun aandeel blijven uitbreiden, groeit de productie in de Europese Unie en de Verenigde Staten nauwelijks als we naar de lange termijn kijken. Vooral de gemiddeld relatief hoge opbrengsten per hectare staan onder druk.'

Over de stijgende kosten zegt de analist van RaboResearch dat alle spelers in de wereldwijde aardappelketen daardoor worden getroffen. 'Dit geldt voor telers, verwerkers en ook consumenten. De prijzen van pootaardappelen, ruwe aardappelen, energie en andere inputs hebben de productie-, verwerkings-, opslag- en distributiekosten opgedreven. De aardappelmarkt navigeert door turbulente wateren, maar de vraag naar verwerkte producten blijft sterk.'

Over de Nederlandse concurrentiepositie meldt RaboResearch dat de helft van de wereldwijde export van pootaardappelen nog steeds uit ons land komt. Daarmee blijft Nederland marktleider. Maar het zal volgens Van Rijswick steeds uitdagender worden om deze positie te handhaven, door klimaatverandering en regelgeving, zoals op het gebied van gewasbescherming en waterkwaliteit.