'Het advies is om bruto productierechten te kopen of leasen'

Volgens de huidige regels ligt de afroming op 13 procent bij pluimvee, 22 procent bij varkens en 30 procent bij fosfaatrechten voor melkvee. Landbouwminister Femke Wiersma zou dit voorjaar bekendmaken of door de Landelijke beëindigingsregelingen veehouderijbedrijven voldoende productierechten uit de markt gaan om onder de aangescherpte mestplafonds uit te komen.

Mocht dit het geval zijn, dan is er geen noodzaak meer om productierechten bij aankoop op lease af te romen. Mogelijk komt er tijdens het geplande mestdebat op woensdag 18 juni duidelijkheid, maar dat is met de huidige kabinetscrisis nog niet zeker. Mocht afroming niet meer nodig zijn, dan is het de vraag of het aanpassen van de wetgeving hieromtrent nog dit jaar rondkomt.

Daarnaast komt er een rechtszaak tegen de afroming van de productierechten die de Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV), de vakgroep Pluimveehouderij LTO/NOP, de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) en stichting Stikstofclaim voorbereiden. Ook hierbij is het de vraag of die rechtszaak nog dit jaar duidelijkheid geeft over afromen.

Onzekerheid is lastig

Veel varkens- en pluimveehouders hebben vanwege de afroming eind vorig jaar nog rechten aangekocht. Maar er zijn ook veehouders die dit jaar nog productierechten nodig hebben en die te maken hebben met de onzekerheid omtrent de afroming. Die veehouders wachten nog af, er zijn niet of nauwelijks transacties van rechten. Uitstellen tot eind dit jaar levert dan wel grote onzekerheid op over beschikbaarheid en prijs.

Veehouders die nu tot aankoop of lease van productierechten besluiten, moeten in ieder geval bruto rechten kopen of leasen. Ze kopen of leasen dan 100 rechten en krijgen er bij pluimvee dan 87 bijgeschreven of voor varkens 78. Wanneer dan blijkt dat het afromen niet nodig was of onrechtmatig, dan moet in het contract staan dat de afgeroomde rechten alsnog bij de koper terechtkomen.

Bij lease zal de leaser de afgeroomde rechten tegen koopprijs moeten aanschaffen. Was afroming niet nodig, dan kunnen die rechten tegen een vaste vergoeding teruggaan naar de verleaser of is afgesproken dat de leaser ze behoudt.