Drenthe ziet 2025 als overgangsjaar voor handhaving op lelieteelt

Met de notitie reageert provincie Drenthe op de uitspraak van de Raad van State op 2 april over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de lelieteelt in de buurt van het Natura 2000-gebied Holtingerveld. Uit de uitspraak blijkt dat lelietelers ook voor percelen op iets meer dan 250 meter afstand tot het natuurgebied een zogeheten voortoets moeten aanleveren om aan te tonen dat bespuitingen geen negatief effect hebben op de natuur.

Het overgangsjaar betekent dat de provincie in de meeste gevallen niet gaat handhaven bij een overtreding, maar eerst een waarschuwing afgeeft. Dit geldt overigens niet voor telers die al eerder een waarschuwing kregen voor teelt binnen 250 meter van een Natura 2000-gebied. Zij kunnen volgens provincie Drenthe dit teeltseizoen bij een nieuwe overtreding zo dicht bij een Natura 2000-gebied al wel te maken krijgen met handhaving.

Gedeputeerde Gert-Jan Schuinder (BBB) van Drenthe stelt dat het doel van de notitie is om te komen met een werkwijze waarbij zowel oog is voor zorgen in de samenleving als voor het toekomstperspectief van de telers. De keuze voor een overgangsjaar maakt de provincie omdat op het moment van de uitspraak veel teelten al in de grond zaten en telers niet wisten dat zij een voortoets moesten aanleveren.

Checklist opstellen

In 2026 moeten alle telers een voortoets uitvoeren. Om dit mogelijk te maken, wil de provincie onderzoek laten doen. Een onderzoek op korte termijn is bedoeld om samen met telers een checklist op te stellen om significante effecten uit te sluiten. Dit gaat dan vooral om het uitsluiten van drift, emissies in de richting van het Natura 2000-gebied en het gedrag van de toegepaste actieve stoffen, zoals toxiciteit.

Daarnaast wil de provincie laten onderzoeken of een generieke voortoets mogelijk is voor alle telers, omdat dit per perceel tijdrovend en kostbaar is. Schuinder stelt dat in de notitie alle knelpunten in beeld worden gebracht. 'We willen afspraken maken met telers, zodat ze niet meer in de nabijheid van de bebouwde omgeving hoeven te telen. Telers hebben hierin ook een eigen verantwoordelijkheid en kunnen niet voorbijgaan aan de maatschappelijke onrust over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.'

De provincie biedt via het project 'Drentse Lelie', ondersteuning om telers te helpen bij het reduceren van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en de impact op het milieu en de omgeving. In dit project krijgen telers de mogelijkheid om met kritische prestatie-indicatoren (KPI's) te sturen op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen om de impact op het milieu en de omgeving te verlagen naar een vergelijkbaar niveau als gangbare akkerbouwgewassen.

Inzicht in significante effecten

De provincie pleit in de notitie ook voor een langjarig onderzoek naar de effecten van gewasbeschermingsmiddelen op natuurgebieden. Doel is inzicht krijgen in de significante effecten op basis van actieve stoffen in gewasbeschermingsmiddelen, de toepassing van middelen en de locatie van percelen ten opzichte van Natura 2000-gebieden.

De provincie wil dit onderzoek samen met het ministerie van LVVN en het Interprovinciaal Overleg (IPO) oppakken. Voor deze onderzoeksperiode wordt nog bekeken of een tijdelijk moratorium nodig is voor lelieteelt. Dat zou betekenen dat het huidige areaal dat wordt gebruikt voor lelieteelt in Drenthe voor bepaalde tijd niet mag uitbreiden.