Zware buien hebben meer impact op opbrengsten dan droogte

Onderzoekers van Wageningen University & Research hebben geprobeerd in twee studies vast te stellen wat de invloed is van extreem weer op lokale opbrengsten. De aanleiding voor dit onderzoek is de klimaatverandering en de aanname dat periodes met langdurige neerslag en aanhoudende droogte alleen maar vaker gaan voorkomen en elkaar sneller opvolgen. Uit eerder onderzoek blijkt dat klimaatverandering de risico's op verlies van opbrengst groter maakt.

In de twee nieuwe studies bekijken onderzoekers per bedrijf of per perceel wat de verschillen zijn tussen jaren met meer of minder extreem weer. Onderzoeker Pytrik Reidsma van de leerstoelgroep Plantaardige Productiesystemen was betrokken bij een onderzoek naar de aardappeloogst op verschillende percelen van dezelfde boerderij tussen 2015 en 2020.

Jaarlijkse opbrengstverschillen

De jaarlijkse verschillen tussen de opbrengsten van deze praktijkpercelen waren voor 98 procent te verklaren door langdurige periode van droogte en of door zware stortbuien. Die harde buien leidden uiteindelijk gemiddeld berekend over de vijf onderzoeksjaren tot 36 procent minder opbrengst. Voor droogte was de opbrengstreductie 13 procent.

Sinne van der Veer van de onderzoeksgroep Performance and Impact Agrosectors van Wageningen Economic Research vergeleek in zijn studie op bedrijfsniveau de opbrengsten van tien landbouwgewassen. In dit onderzoek werd gekeken op welk moment de invloed van weersverschijnselen het grootst was.

Natte plantperiode

Droogte had vooral invloed in de groei- en oogstperiode. Gemiddeld voor alle gewassen scheelde dat tot 24 procent van de opbrengst. Acht gewassen hadden last van een te natte plantperiode. Daardoor liep het verlies op tot wel 18 procent. Van alle gewassen waren uien en aardappelen het meest gevoelig voor extreem weer.

De gevonden percentages geven het gemiddelde verlies van de opbrengsten weer. Maar de verschillen tussen percelen of bedrijven waren aanzienlijk, stelt Van der Veer. Het onderzoek toonde ook aan hoe irrigatie, grondsoort en voedingsstoffen de impact van het weer op gewassen beïnvloeden. Zand- en lössgronden hebben meer last van droogte door hun open structuur, maar minder van zware regenval.