Vermeende fraude met grond vroeg actieve houding van ministerie

Nieuws Politiek René Bouwmeester 01 nov 2023 om 07:05uur

Het ministerie van LNV had zich in 2017 en 2018 actiever moeten opstellen om oneigenlijk grondgebruik door boeren op te sporen. Dat schrijft demissionair landbouwminister Piet Adema in een reactie op publicaties waarin werd gesuggereerd dat boeren op grote schaal fraudeerden. Ze zouden bij de overheid hebben gemeld dat ze grond in agrarisch gebruik hebben, terwijl dat niet zo was.

Vermeende+fraude+met+grond+vroeg+actieve+houding+van+ministerie

Deze melding is de basis voor de berekening van de grondgebonden subsidies in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en de mestplaatsingsruimte. Adema bevestigt niet dat op grote schaal is gefraudeerd en noemt ook geen aantallen. Wel geeft hij uitleg over de handelswijze van het ministerie.

Het ministerie van LNV, toen nog onderdeel van het ministerie van Economische Zaken, werd er in 2015 door gemeente Berkelland op gewezen dat boeren bermen beheerden en dat ze dit gebruikten voor het aanvragen van GLB-subsidies.

Omdat voor die subsidies alleen wordt gekeken of de grond in agrarisch gebruik is door de betreffende boer – wat het geval was – leverde dit geen problemen op met Brussel. Toen de gemeente het beheer later zelf ter hand nam, werden GLB-subsidieaanvragen door RVO gecorrigeerd als boeren de bermen toch hadden aangemeld.

Het ministerie heeft gehandeld op basis van de toen geldende inzichten

Piet Adema, demissionair minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Berkelland gaf begin 2018 bij LNV aan dat twee gemeenten, één waterschap, provincie Gelderland en terreinbeherende organisaties te maken hadden met boeren die grond gebruikten voor landbouwactiviteiten. En dat die partijen bezig waren dit nader uit te zoeken.

Volgens Adema werd destijds op het ministerie aangenomen dat de grond in gebruik was met toestemming van de eigenaar. Daarna heeft LNV geen aanvullende signalen gekregen die wijzen op oneigenlijk grondgebruik. Vanuit het ministerie is daarom geen actie ondernomen.

Controle is veranderd

De afgelopen vijf jaar heeft de controle op grondgebruik en de toestemming daarvoor zich verder ontwikkeld, mede door vragen van de Europese Commissie. Er is meer nadruk komen te liggen op de toestemming voor grondgebruik.

Adema vindt niet dat LNV destijds fout heeft gehandeld, al denkt hij nu dat het anders had gemoeten. 'Ik kom tot de conclusie dat het ministerie in 2017-2018 heeft gehandeld op basis van de toen geldende inzichten. De kijk op oneigenlijk grondgebruik is veranderd.'

Met de kennis van nu was het verstandiger geweest actiever contact te zoeken met andere overheidsinstanties en terreinbeherende organisaties, erkent de minister.