Accu’s zijn het antwoord op verspilling van groene stroom

Het goede nieuws is dat we met z’n allen steeds meer zonne- en windenergie opwekken. Dat is nodig ook, want we verbruiken met z’n allen ook steeds meer stroom. Het slechte nieuws is dat het Nederlandse elektriciteitsnetwerk overbelast raakt door pieken in de stroomproductie en de toegenomen vraag. Op dagen dat er volop zon en wind zijn, wordt het uiterste van het netwerk gevraagd, terwijl op andere momenten zon en wind de vraag niet aankunnen.

Pluimveehouder Reinier Bouwhuis uit Witteveen (Midden-Drenthe) is een vooruitstrevende boer, die in 2020 besloot om het dak van zijn nieuwste kippenstal vol te leggen met 1.200 zonnepanelen. Zodoende werd hij ruw geconfronteerd met het probleem van netcongestie, ofwel overbelasting van het elektriciteitsnetwerk.

Met zijn zonnepanelen kan hij vooral ‘s zomers voorzien in de energiebehoefte van zijn bedrijf met 93.000 legkippen. Dat wil zeggen: als de opbrengst van de panelen en het gemiddelde verbruik gelijk op zouden gaan, maar in de praktijk komt dat vrijwel nooit voor, hooguit op sommige momenten van de dag. Voor particuliere eigenaren van zonnepanelen is dat geen probleem, vanwege de salderingsregeling. Alle opgewekte stroom die je niet gebruikt, leveren zij terug aan het net. De opbrengst daarvan wordt afgetrokken van de elektriciteitsrekening.

‘Het probleem is dat ik hier niet kan terugleveren aan het net’, zegt Bouwhuis. ‘Dat is een gevolg van de netcongestie en daarom kan ik dus niet salderen.’ Dat betekent dat de zonnepanelen van Bouwhuis op zonnige dagen gedeeltelijk zouden moeten worden afgeschakeld, omdat ze dan niet al hun stroom kwijt kunnen. Aan de andere kant komt Bouwhuis stroom tekort wanneer de zon niet schijnt. Die zou hij dan van het net moeten afnemen. Kortom: geen ideale situatie.

Oplossing

‘Daarom ben ik me gaan oriënteren op een oplossing om te veel geproduceerde stroom te kunnen opslaan’, vertelt hij. ‘Zo ben ik terecht gekomen bij BestWatt. Dat is een bedrijf dat zonnepanelen, windmolens en accu’s levert, maar ook zorgt voor vergunningaanvragen, de installatie van de apparatuur en de software die alles aanstuurt.’ Bouwhuis haalt zijn telefoon tevoorschijn en toont de BestWatt-app. Daarop is precies te zien hoeveel stroom zijn zonnepanelen leveren en hoeveel stroom hij op elk moment verbruikt. De te veel opgewekte elektriciteit gaat naar de accu, om bijvoorbeeld ‘s nachts te worden verbruikt.

Bouwhuis: ‘Overdag, wanneer het zoals vandaag zo zonnig is dat er meer stroom wordt geproduceerd dan ik verbruik, kan ik de overtollige stroom opslaan in de accu, om te kunnen gebruiken wanneer mijn verbruik hoger is dan de opbrengst van de zonnepanelen.’

Ventilatie

De kippenstallen verbruiken vooral veel stroom voor de ventilatie, met name als het warm is. Maar ook de voederinstallatie en de watervoorziening verbruiken veel elektriciteit. Bouwhuis: ‘In de zomerperiode, zeg maar van maart tot oktober, zijn we nu helemaal zelfvoorzienend. In de winter moeten we nog steeds een deel van het net afnemen, omdat de zonnepanelen dan niet voldoende opleveren.’

Om die reden heeft BestWatt geadviseerd een kleine windmolen aan te schaffen. Daarmee zou een groot deel van het probleem van een tekort aan opbrengst worden opgelost. Maar dat gaat in Drenthe niet zomaar. ‘De vergunning is nu twee jaar geleden aangevraagd, maar we hebben nog steeds geen duidelijkheid’, verklaart Bouwhuis. ‘Dat komt omdat we een molen met een ashoogte van 25 meter nodig hebben en dat gaat hier niet zo makkelijk. Omdat het hier tamelijk bosachtig is, heb je niet genoeg aan een lagere molen met bijvoorbeeld een ashoogte van 15 meter. Daarvoor is het gemakkelijker een vergunning te krijgen.’

Maar dankzij de accu die zachtjes staat te zoemen op Bouwhuis’ erf, is stroom van het net afnemen is niet per se een nadeel. ‘Ik heb een dynamisch energiecontract, waarbij de stroomprijs per kwartier kan verschillen. Als er veel zon en wind zijn en er wordt weinig stroom afgenomen, daalt de prijs. Dat kan zelfs zover gaan dat de prijs negatief wordt en je feitelijk geld toe krijgt voor het verbruiken van stroom. Als dat overdag gebeurt, is het zelfs de moeite waard om de zonnepanelen af te schakelen en stroom van het netwerk te halen om daarmee de accu te vullen. Dat is makkelijk verdienen.’

Alles automatisch

Daarvoor hoeft Bouwhuis niet permanent bezig te zijn met zijn stroomproductie, stroomafname en de prijzen per kiloWattuur. ‘Dat gaat helemaal automatisch’, zegt hij. ‘BestWatt levert ook de software die nodig is om alles zo efficiënt mogelijk te laten werken.’
Bouwhuis heeft veel belangstelling voor techniek en staat daarom ook open voor technische oplossingen als deze, vertelt hij. ‘Ik vind het heel mooi om zoveel mogelijk zelfvoorzienend te zijn en je helpt ook mee om het grotere probleem van de netcongestie op te lossen. Maar natuurlijk hebben we er vooral zelf baat bij.’

Vanzelfsprekend heeft Bouwhuis wel getwijfeld over de investering in een accu, maar dankzij de berekeningen van BestWatt durfde hij het aan. ‘De terugverdientijd kun je niet heel precies berekenen, want dat is afhankelijk van weersomstandigheden en de ontwikkeling van de stroomprijzen. Maar ik verwacht dat ik deze investering in vijf tot zes jaar terug heb verdiend.’ Als hij met agrarische collega’s over zijn investering praat, bemerkt hij nog wel veel terughoudendheid. ‘Ze zien er toch tegenop om zo’n grote investering te doen. En ze vragen meestal: werkt het helemaal automatisch?’

Over BestWatt is hij zeer te spreken. ‘Het is een goed georganiseerd bedrijf. Het contact verloopt altijd goed en ze zijn permanent bezig met het verbeteren van de software. Als ik aangeef dat iets volgens mij beter kan, wordt er goed naar me geluisterd. Ik heb er nog geen moment spijt van gehad.’