Boeren slaan alarm: 'Piet, het schip is nu zinkende!'

Wanneer hij het zaaltje betreedt, heeft Adema er al een werkbezoek aan een melkveehouder in het Groene Hart op zitten. En een diner met vertegenwoordigers van LTO Noord en NAJK. Gekleed in spijkerbroek en pullover probeert hij de afstand tussen boerenerf en politiek Den Haag niet alleen zichtbaar te verkleinen. 'Laten we het vanavond zo doen, noem mij maar Piet', zegt hij.

Adema stelt zich voor als een nuchtere Fries. Een link met het boerenbedrijf is er ook. Niet alleen als burgemeester en bestuurder. Er is ook een broer met een veehouderij waar de minister in het verleden weleens meehielp.

Veel vragen deze avond gaan over het rapport van Johan Remkes. Hierover heerst voorzichtig optimisme, maar ook wantrouwen over hoe het kabinet dit gaat vertalen naar de stikstofaanpak. Adema moet de zaal teleurstellen, voor de kabinetsreactie van vrijdag kan hij niks zeggen over het advies van Remkes.

Tekst gaat verder onder kader.

Voor de boeren maakt dit niet uit. Er zijn genoeg klachten om over te praten. 'Schouten heeft de derogatie verkloot', is er een die op veel bijval kan rekenen. Melkveehouder Egbert de Graaf uit Nieuwer ter Aar uit de frustratie van veel collega's. Zonder derogatie lopen zijn kosten met 20.000 euro op. 'Die pijn voel ik meteen, en dan hangt stikstof nog boven mijn hoofd.'

Adema houdt een betoog over de stip die hij op de horizon wil zetten. Dat station is volgens veel aanwezigen allang gepasseerd: 'Piet, het schip is nu zinkende!' Een concrete oplossing komt er niet. Ook deze bewindsman verwijst naar nieuwe verdienmodellen die nog moeten worden ontwikkeld.

Boeren hopen dat Adema als buffer gaat fungeren voor de stevige koers die stikstofminister Christianne van der Wal vaart. Zelf wil hij voorbij de stikstofaanpak kijken. 'Wat is jullie ideaal over twintig jaar. Reik mij daarvoor de bouwstenen aan en dan ga ik voor jullie knokken in Den Haag en Brussel.'

Knokken voor innovatie

Knokken gaat Adema onder meer voor meer innovatie. Daarbij moet wel voorkomen worden dat gedane investeringen worden afgeschoten door een rechter. Ook zal hij hard werken aan het herstel van het vertrouwen onder boeren in de stikstofaanpak en het landbouwbeleid in brede zin. 'Gezamenlijk moeten we aan Nederland laten zien wat de toegevoegde waarde van de landbouw is.'

Jeroen van Wijk, melkveehouder en voorzitter van het Stikstofcollectief Utrecht, is na afloop nog sceptisch. Hij ziet hoe het gaat in de praktijk. 'De stikstofruimte van stoppers gaat naar de landelijke pot en niet naar de eigen regio. Boeren in transitie krijgen geen vergunning. En voor de verbreding van de A12 koopt Rijkswaterstaat boeren uit die de provincie had willen betrekken in de gebiedsprocessen. Let op, dat gaat bij Schiphol ook gebeuren.'