Inteelt is grootste zorgenkind van KWPN

Volgens deskundigen in de genetica moeten fokkerijorganisaties zich zorgen maken als de inteelttoename per generatie tuigpaarden boven de 0,5 procent komt. Boven de 1 procent moet er prioriteit aan worden gegeven. In de tuigpaardenpopulatie is de toename nu 1,18 procent.

Het gevaar van inteelt is dat de populatie last krijgt van erfelijke gebreken. Bij het Friese paard weten ze daar alles van, want daar heeft inteelt geleid tot dwerggroei en waterhoofden. Ook een verminderde vruchtbaarheid kan een probleem zijn.

Hoogtemaat

Zo is het in de tuigpaardenfokkerij zichtbaar dat de vooruitgang in de hoogtemaat aan het afnemen is. Misschien is dat de invloed van de Hackney, maar ook is bekend dat bij populaties waarin sprake is van een sterke inteelt, de hoogtemaat daalt.

Volgens René van Klooster, die in het KWPN- hoofdbestuur de tuigpaardenwereld vertegenwoordigt, heeft de fokkerijraad een duidelijk statement afgegeven.

'Wij hebben het toekomstige tuigpaard in de fokkerijraad en de hengstenkeuringscommissie als volgt omschreven: een tuigpaard met maat en formaat, front en een sterk achterbeen dat zo laag mogelijk verwant is aan de populatie met een ereklassetuigpaard als doel.'

Verrichtingsonderzoek

Met het aanwijzen van acht hoog aan de populatie verwante jonge hengsten voor het verrichtingsonderzoek heeft de Hengstenkeuringscommissie Tuigpaard van het KWPN zich hier niet aan gehouden.

Dit lijkt zonder gevolgen te blijven, terwijl amper een maand eerder de hengstenkeuringscommissie, toen nog onder leiding van Johan Hamminga, terugtrad, omdat zij zich niet aan het verzoek van de fokkerijraad had gehouden. Die raad wilde dat een groot aantal hengsten werd doorverwezen naar de tweede bezichtiging in Den Bosch. Hamminga cum suis besloten slechts zes hengsten aan te wijzen.

Minimale eisen

Opvallend is dat de nieuwe jury op de hengstenkeuring vindt dat de hengsten met een lage verwantschap aan de tuigpaardenpopulatie op één na niet voldeden aan de minimale eisen die zij aan een potentiële dekhengst stelt.

Voorzitter Henk Rootveld van de Hengstenkeuringscommissie Tuigpaard: 'Die eisen zijn het exterieur in het type staan, kwaliteit van het beenwerk, een goede wijze van bewegen en hij moet van nature over looplust beschikken.'

Spelregels

Rootveld ziet het laag verwant zijn aan de populatie niet als kwaliteit, maar erkent een probleem rond het verwantschapspercentage. 'Fokkers laten zich niet dwingen, maar de fokkerijraad moet met spelregels komen met een andere mindset onder fokkers als doel. Zij moeten er zelf van overtuigd raken dat het verwantschapspercentage teruggebracht moet worden', stelt hij.

'Misschien moet de raad wel aangeven dat er over drie jaar geen hengsten met een hoge verwantschap voor de fokkerij meer worden geaccepteerd. Dan kunnen fokkers hier dit jaar al rekening mee houden. Een andere optie is om fokkers te belonen die bewust selecteren op een lagere verwantschap.'

Ontstaan

De inteeltproblematiek van tuigpaarden begon met de in 1950 geboren Oregon. Deze hengst was via diverse hengsten enorm invloedrijk. Zijn zonen Gloriant en Hoogheid zitten in de moederszijde van de hengst Fabricius. Dat is de vader van Manno, de invloedrijkste tuigpaardhengst van de afgelopen jaren.

Aan vaderszijde van Fabricius komt de eveneens invloedrijke hengst Renovo voor, die Hackney-hengst Cambridge Cole als vader had. De moederlijn van Manno loopt via de merrie Gilvia en Zakerno uit naar de voshengst Proloog, die de Oregon-zoon Hoogheid als vader had. Via Gilvia loopt de lijn naar Indiaan-dochter Zilvia. Indiaan is eveneens een Oregon-zoon.

Kampioen

In de kampioen van dit jaar, Macho van het Fledderbosch, is een melange te vinden die bijna als een overdosis van Manno-, Cambridge Cole- en Oregon-bloed is te omschrijven.