'Gesprekspartner meer gaan waarderen'

Is er een fosfaatoverschot? Nee, we zijn een fosfaatmijn. Watervervuiler? Nee, waterzuiveraar. Vernieler van biodiversiteit? Nee, verrijker. Enzovoort. Onmogelijk? Uiteraard niet. Alles kan. Alleen weten we nog niet altijd precies hoe.

Werken aan kansen is veel leuker dan vechten tegen problemen. Levert meestal meer op. En geeft een veel beter imago. Bijvoorbeeld fosfaat. Essentiële bouwstof voor voedsel, eindige delfstof uit Marokkaanse en Chinese mijnen. De prijs is de afgelopen twintig jaar verdrievoudigd. Daar wil je je voedselproductie niet van afhankelijk maken.

Landbouw concentreert in het milieu verdwenen fosfaat in planten, voedsel en uiteindelijk in mest. Met mestraffinage maken we een fosfaatconcentraat dat de delfstof kan vervangen. Of watervervuiling. De bijdrage van de landbouw is al veel minder dan pakweg twintig jaar geleden.

Maar, we kunnen meer. De watervervuiling van riooloverstorten opruimen bijvoorbeeld. Door vervuild oppervlaktewater te zuiveren met biocascades en biomassa als veevoer of bodemverbeteraar te gebruiken. Zo trekken we fosfaat en nitraat uit het water en brengen het terug in de voedselkringloop. Voer uit eigen sloot. De landbouw als één grote upcycle-sector.

Of broeikasgasemissies. Door verhoging van organische stof in de bodem slaan we koolstof op. Potentieel goed voor een 15 procent kleinere carbonfootprint. De Canadese boer Joe Dorgan ontdekte dat zeewier in het rantsoen de methaanemissie fors vermindert. Voeg daar wat duurzame energie aan toe en klimaatnegatieve melk lonkt.

Of biodiversiteit. Ik hoor Jaap Dirkmaat nog vertellen dat de meeste biodiversiteit in de randen zit. Zonder boer geen randen. Singels, houtwallen, slootkanten, allemaal producten van en kansen voor de landbouw.

Wat is dan de uitdaging? Willen, doen, laten zien, vrienden maken en op waarde zetten. Met ons project Dairyland Stewardship Council (DSC) gaan we dat in Overijssel proberen. Om de kans die biodiversiteit heet te verzilveren. Moet kunnen. Want alles kan.