Drainage tegen inklinking werkt niet in Veenkoloniën

Nieuws Drenthe Joost de la Court 30 nov 2016 om 14:49uur

Regelbare drainage is onvoldoende effectief als maatregel om veenafbraak in de Veenkoloniën te vertragen en uitspoeling van nutriënten te verminderen.

Dat blijkt uit onderzoek langs het Achterste Diep in de bovenloop van de Hunze door waterschap Hunze en Aa's en onderzoeksbureau Deltares. In tegenstelling tot proeven elders in Nederland met peilgestuurde drainage betrof het hier een akkerbouwperceel.

De proef is vanaf 2013 uitgevoerd op een akker met een veenbodem bij Exloo. Door bodemdaling worden de percelen steeds natter en treedt opbrengstverlies op voor de landbouw. Daarop wordt het peil verlaagd, wat weer extra veenoxidatie en maaivelddaling veroorzaakt. Tevens zorgt het proces voor extra uitspoeling van mineralen, wat schadelijk is voor de waterkwaliteit.

In het betreffende veengebied treedt een jaarlijkse bodemdaling op van 1 tot 2 centimeter. Dit betekent dat het watersysteem en de aanwezige kunstwerken in het hele gebied zoals taluds en duikers na verloop van tijd weer opnieuw moet worden
ingericht. Dit brengt grote maatschappelijke kosten met zich mee.

Inzijgen

Door via drainage in droge tijden water te laten inzijgen, wordt uitdroging van de veenlaag tegengegaan. Om het systeem goed te laten werken is het nodig een aantal extra stuwen te plaatsen om de in- en uitspoeling via de drains te regelen. Die zorgen er voor dat minder kwel naar landbouwpercelen optreedt maar natuurland wel nat genoeg blijft opm bijzondere plantensoorten te laten gedijen.

De verwachte positieve effecten zijn tijdens de pilot echter niet gerealiseerd. Zo is de waterkwaliteit waarschijnlijk nauwelijks beïnvloed door de verhoging van het overloopniveau van de stuwen op het proefperceel met 15 centimeter. Die beperkte verhoging werd aangehouden toen bleek dat de grondwaterstand op het perceel daardoor al flink opliep.

Extensieve weidebouw

Volgens de onderzoekers is de enige oplossing akkerbouw te vervangen door extensieve weidebouw. Dat maakt dat de landbouwfunctie beter kan worden gecombineerd met de aanwezige natte natuur verderop langs de beek.

De resultaten van de pilot worden meegenomen in het gebiedsproces veenoxidatie Valthermond.