‘Focus op jouw punt aan horizon’

Dat is nodig. De Goeij melkt nog in een oude 2 x 5 visgraatstal. Een melkbeurt kost hem nu bijna vier uur, inclusief koeien halen en brengen. ‘Het is even schipperen momenteel, maar we komen er wel.’
Na alle gebeurtenissen van de afgelopen jaren twijfelt niemand daar meer aan. In 2008 hadden Ardy en Ivanka De Goeij nog een intensief bedrijf. Ze melkten 600.000 liter op 30 hectare. ‘Ik moet bekennen dat ik in het begin ook wat gereserveerd was over hoe het er allemaal uit zou komen te zien’, zegt de melkveehouder. ‘We wilden op deze plek blijven boeren, maar aangezien het gebied als Nationaal Natuurnetwerk (Ecologische Hoofdstructuur) werd aangewezen, bleef er maar één optie over: natuurboer worden.’

Toekomstperspectief

Velen verklaarden de ondernemers voor gek, maar zij geloofden in hun plannen. ‘Van natuur alleen kun je inderdaad niet leven’, zegt De Goeij, ‘maar in combinatie met schaalvergroting en melk als inkomen zagen we wel toekomstperspectief.’
De familie liet een bedrijfseconomisch plan maken door PPP-Agro Advies en combineerde dat met een natuurplan van Watersnip Advies, gebaseerd op het provinciaal natuurgebiedsplan. ‘Hoewel dit natuurgebiedsplan omlijnde kaders stelde, zorgden we ervoor dat we zelf de regie in handen hielden’, stelt vader Jan de Goeij. ‘Natuurlijk moet je openstaan voor de filosofie van natuurbeheerders, maar je moet blijven focussen op jouw punt aan de horizon.’
Zijn zoon voegt daaraan toe: ‘We wilden het natuurlijk wel zo inrichten dat de beheerskosten niet hoger zouden worden dan de beheersvergoeding.’

Proefperceel

In 2013 is een eerste proefperceel voor natuur van 3,5 hectare aangelegd, geopend door de toenmalige staatssecretaris van EL&I, Henk Bleker. ‘Door dit proefperceel konden we ervaring opdoen met het inrichten van natuur’, vertelt Jan de Goeij. ‘Er kwamen inderdaad meer bedreigde planten- en diersoorten terug.’
Hier heeft de familie veel van geleerd. ‘Zo werd duidelijk dat als we te diep plagden, we de slootkanten moeilijk konden bewerken en dat het de natuur niet ten goede kwam. Kalk strooien bleek goed te zijn om de groei van pitrus in te dammen.’ Uiteindelijk moet 25 hectare voor 100 procent als natuur worden ingericht.
Als ex-intensieve boer moet Ardy de Goeij er wel aan wennen. ‘Nu is het mooi weer en wil je maaien, maar bij ons bepalen de weidevogels wanneer er wordt gemaaid. Daar zit geen datum aan. Pas als een vrijwilliger heeft geconstateerd dat de laatste pullen zijn uitgevlogen, mogen we het land op. Dat is soms frustrerend.’
Het houdt ook in dat de melkproductie daalt. Op het intensieve bedrijf lag het rollend jaargemiddelde op 8.500 liter, nu zitten de koeien op 7.000 liter en de verwachting is dat dat nog lager wordt. ‘Omdat we op de weidevogels moeten wachten, halen we niet de beste kwaliteit gras van het land’, zegt De Goeij. ‘Door dag en nacht weidegang houden we ‘s zomers de productie aardig op peil, maar in de winter daalt het aantal liters.’
Sinds twee jaar strooit de melkveehouder geen kunstmest meer. Maïs heeft hij uit het rantsoen gehaald. Hij voert nu alleen nog gras, grof kuilgras en brok.
De extensieve bedrijfsvoering was de reden om te beginnen met rotatiekruising. De Goeij gebruikt Holstein-koeien voor de melkproductie, Zweeds roodbont vanwege de gezondheidskenmerken en Brown Swiss voor een robuuster type. ‘Ik denk dat we hierdoor een type koe krijgen die goed bij onze bedrijfsvoering past. Robuust en met een serieuze melkproductie.’
Een biologisch melkveebedrijf is het doel. ‘Buiten zijn we al biologisch, alleen het management in de stal nog niet. Ik denk over 3,5 jaar biologische melk te kunnen leveren’, rekent de melkveehouder. Uiteindelijk wil hij naar een extensief bedrijf van één koe per hectare met tweehonderd melkkoeien, waar twee gezinnen een inkomen uit kunnen halen. ‘Natuurboer worden is dus mogelijk. Een voorwaarde is voldoende grond, anders hadden ook wij het hier niet gered.’